شباهت‌های بازداشت روح الله زم و عبدالمالک ریگی/ مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز در شیراز بازداشت شد؟

برخی فعالان توییتری نزدیک به آمدنیوز، بازداشت روح الله زم را به خبر سفر یک مقام امنیتی امارات به تهران که دیروز منتشر شد، نسبت داده‌اند.

یک فعال توییتری در همین راستا نوشته است که زم در حال سفر به دوبی بوده که هواپیمای او در شیراز به زمین نشانده شده است.

پیش از این عبدالمالک ریگی سرکرده گروه تروریستی جندالله نیز به همین شیوه بازداشت شده بود.

بامداد سه شنبه، ۴ اسفند ۱۳۸۸، روابط عمومی وزارت اطلاعات گزارش کرد که مأموران این وزارتخانه عبدالمالک ریگی را بازداشت کرده‌اند.

مصطفی محمدنجار، وزیر کشور ایران خبر از دستگیری او در خارج از کشور و انتقال او به ایران را داد. همچنین حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات اعلام نمود که ریگی توسط مأموران وزارت اطلاعات در خارج از کشور مدیریت شده و در داخل کشور دستگیر شده‌است.

بر اساس برخی گزارش‌ها، ریگی با نام جعلی و گذرنامهٔ افغان در یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ خطوط هواپیمایی قرقیزستان در مسیر دوبی به بیشکک در حال پرواز بوده‌است، که در آسمان ایران سه فروند جنگنده نهاجا که از پایگاه هوایی بندرعباس برخاسته بودند، هواپیما را مجبور به فرود در فرودگاه بندرعباس کردند.

گفته شد پدافند هوایی برای ترساندن هواپیما چند بار اقدام به شلیک هوایی نمود. بلافاصله پس از فرود هواپیما، نیرو‌های امنیتی ایران مستقیماً به سمت صندلی ریگی و همراهش رفته و آن‌ها را دستگیر کردند، و هواپیمای قرقیزی، پس از سه ساعت توقف و دریافت سوخت رایگان، ایران را ترک کرد.

وزارت امور خارجهٔ امارات، با انتشار بیانیه‌ای در تاریخ ۲۶ فوریهٔ ۲۰۱۰ میلادی، اعلام کرد که ریگی دو ساعت در فرودگاه دبی و بدون استفاده از نام واقعی‌اش حضور داشته و وارد خاک دبی نشده بوده‌است.

این بیانیه می‌افزاید: «طبق مدارک موجود در فرودگاه بین‌المللی دبی، روادیدی به اسم عبدالمالک ریگی وجود ندارد، بلکه این شخص از کابل وارد فرودگاه دبی شده و پس از دو ساعت انتظار در سالن ترانزیت فرودگاه به طرف قرقیزستان پرواز کرده‌است».

معاون شرکت هواپیمایی ملی قرقیزستان در مصاحبه‌ای با رادیو اروپای آزاد گفت که ایرانی‌ها هواپیمای قرقیزی را مجبور به فرود در فرودگاه بندرعباس کرده، پس از دستگیری دو مسافر و توقف ۳–۴ ساعته اجازهٔ پرواز را به آن دادند.

خبرگزاری بی بی سی در خبری ادعا کرد که وزارت امورخارجه قرقیزستان، تعقیب و متوقف کردن هواپیمای این کشور را در ایران تأیید کرده، اما این که کسی از مسافران این هواپیما دستگیر و از هواپیما خارج شده باشد را تکذیب کرده است.

اما رادیو فردا در خبری به نقل از یکی از مقامات شرکت هواپیمایی ملی قرقیزستان این خبر که دو مسافر از هواپیمای به اجبار نشانده شده، پیاده شدند را تأیید کرد. پس از این رخداد دفتر مطبوعاتی وزارت امور خارجه قرقیزستان مدعی شد مدت شریمکلف، سفیر قرقیزستان در تهران در دیدار با محمدرضا شیبانی، معاون وزیر خارجه ایران نسبت به اقدام طرف ایرانی که هواپیمای مسافربری قرقیزی را وادار به فرود کرده بود، اعتراض کرده و ایران نیز نسبت به این فرود اجباری ابراز عذرخواهی کرده‌است.

حیدر مصلحی در توضیحات دستگیری ریگی اظهار داشت که این عملیات بدون کمک سرویس‌های اطلاعاتی خارجی بوده‌است. درحالی‌که شبکه الجزیره به نقل از خبرنگارش در اسلام‌آباد اعلام نمود که ریگی هفته قبل از اعلام بازداشت در ایران؛ توسط مقامات پاکستانی بازداشت و تحویل مقامات ایرانی شده‌بود.

همچنین محمد عباسی سفیر پاکستان در تهران گفت که دستگیری ریگی بدون همکاری پاکستان نمی‌توانست انجام شود.

در ۸ فوریه، دو هفته قبل از دستگیری ریگی در دیدار رئیس مجلس ملی پاکستان با وزیر خارجه ایران اعلام شد که پاکستان چندین عضو جندالله را دستگیر و به ایران تحویل داده‌است و مقامات امنیتی پاکستان در تلاش جدی برای دستگیری دیگر اعضای این گروهند. مقامات پاکستانی معتقدند ایران با استفاده از اعترافات این اعضا توانسته مکان ریگی در افغانستان را پیدا کند و وی را تا دوبی تعقیب کند.

ریگی تنها ۳۰ ساعت قبل از دستگیری افغانستان را به قصد دوبی ترک کرده بود تا به قرقیزستان سفر کند که این موضوع می‌تواند به معنای جستجوی مقری جدید و بیانگر احساس ناامنی وی در افغانستان باشد. استفان دودوانیو از پژوهشگران آشنا با گروه جندالله نیز قطع حمایت پاکستان از این گروه را تأیید می‌کند.

به‌گفتهٔ او «واضح است که اگر در طول این هشت سال، ریگی و حامیانش می‌توانستند از مزایای ورود به قلمرو پاکستان – گاهی اوقات به همراه خانواده‌های خود – بهره ببرند، پس از چند حمله پیاپی نباید چنین مزایایی لغو شود، مگر این‌که سرویس امنیتی پاکستان دیگر احساس کرده باشد که حمایت از این گروه منفعتی عاید کشورشان نخواهد کرد.».

وبگاه دیپلماسی ایرانی نیز از کمک پاکستان و آمریکا برای دستگیری ریگی خبر داده و آن را «نوعی همکاری میان دستگاه‌های اطلاعاتی ایران و پاکستان در سایه حمایت آمریکا» توصیف می‌کند.

با اینکه هنوز جزئیاتی از نحوه بازداشت روح‌الله زم منتشر نشده، اما به‌نظر می‌رسد شباهت‌هایی بین شیوه دستگیری او و ریگی وجود داشته و باید منتشر انتشار جزئیات بیشتری از قدرت‌نمایی امنیتی ایران بود.