در سرقت مقرون به آزار و تهدید به دلیل آن که سارق با استفاده از قدرت فیزیکی و بدنی و غلبه بر مالباخته، مال را از ید صاحب آن خارج کرده و آن را میرباید آثار ناشی از آن شدیدتر از سرقت عادی بوده و از مولفههای ضد امنیتی محسوب میشود که آرامش و آسایش شهروندان را به مخاطره میافکند. محققان در پژوهشی با عنوان “جرمشناختی سرقتهای مقرون به آزار و تهدید” این موضوع را بررسی کردهاند.
در این پژوهش که توسط مصیب رحیمی، کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز انجام شده آمده است:« عنصر مادی جرم سرقت مقرون به آزار و تهدید، عبارت است از ارتکاب فعل یا رفتار مادی فیزیکی از سوی سارق به شکل ربایش همراه با آزار و تهدید متصرف مال یا دیگران. این ربایش نیز میبایست نسبت به مال، یعنی چیزی که پرداخت پول یا یک کالای باارزش دیگر در مقابل آن هم از نظر عرف و هم از نظر شرع جایز شناخته شده، انجام شود و این مال نیز، مال متعلق به غیر باشد.»
رحیمی در این پژوهش میگوید:« مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و روش و ماهیت اجرا، توصیفی – تحلیلی از نوع پیمایشی و از نظر زمان، مقطعی است. جامعه آماری از بین کلیه محکومان به ارتکاب جرم سرقت مقرون به آزار و تهدید در محدوده زمانی ابتدای سال ۱۳۹۱ تا اواخر سال ۱۳۹۳ بوده که به دلیل ارتکاب سرقت محکومیت یافتهاند انتخاب شده، سپس با روش نمونهگیری تصادفی ساده تعداد ۶۰ نفر از جامعه آماری به عنوان نمونه بررسی شدهاند. روش گردآوری اطلاعات، تلفیقی از روش کتابخانهای و میدانی است. همچنین به منظور جمعآوری اطلاعات در این پژوهش از ابزار پرسشنامه ساخت محقق استفاده شد.»
به گفته نویسنده این مقاله، تاثیرپذیری افراد از محیط زندگی و کسانی که بیشترین برخورد را با آنان دارند امری غیر قابل انکار است و در مباحث جرمشناسی نیز همواره مورد تاکید نظریهپردازان قرار گرفته است. به منظور بررسی این موضوع، نحوه گذراندن اوقات فراغت سارقان مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد ۵۰ درصد از حجم نمونه آماری، اوقات فراغت خود را با دوستانشان میگذرانند. همچنین بیشتر سارقان، راه و طریقه ارتکاب جرم را از دوستان خود آموختهاند. فراوانی این امر ۵۶.۷ درصد است.
در این پژوهش آمده است:« نتیجه بررسیها نشان داده که ۶۲.۸ درصد از پاسخدهندگان بیش از نیمی از دوستانشان افرادی با ویژگیهایی برخلاف هنجارهای جامعه از جمله سارق، معتاد، سابقهدار و … بودهاند. در این مطالعه مهمترین هدف در زندگی سارقان، میزان درآمد و انگیزه ارتکاب در سرقت مورد ارزیابی و پرسش قرار گرفته است. یافتهها حاکی از آن است که ۷۰ درصد از سارقان مهمترین هدف در زندگی خود را دستیابی به امکانات مادی دانستهاند.»
در بخش دیگری از این پژوهش درباره وضعیت مالی نمونه آماری آمده:« یافتهها نشان داد ۷۰ درصد از سارقان مهمترین هدف در زندگی خود را دستیابی به امکانات مادی دانستهاند.۹۰ درصد از نمونه آماری دارای درآمدی کمتر از یک میلیون تومان در ماه هستند و ۴۵ درصد آنها زیر ۴۰۰ هزارتومان درآمد کسب کردهاند که بیانگر فقر مالی در بین نمونه آماری است. ۷۱.۷ درصد از پاسخدهندگان انگیزه خود از سرقت را نیاز مالی دانستهاند و این امر بیانگر تاثیر شگرف فقر بر وقوع جرایم از جمله سرقت است. در این بین ۸.۳ درصد برای تفریح و خوشگذرانی، ۱۵ درصد انتقام از جامعه و ۵ درصد برای ماجراجویی این کار را انجام دادهاند.»
این پژوهش در پانزدهمین شماره سومین سال فصلنامه “دانش انتظامی خوزستان” منتشر شده است.