شورای پروانه ساخت سازمان سینمایی از ابتدای سال جاری تاکنون، پروانه ساخت فیلم‌های سینمایی مختلفی را صادر کرده است. در میان فهرست مجوزهای صادر شده در هفته‌های اخیر، نام تعدادی از کارگردانان شناخته شده بیشتر جلب توجه می‌کند.
کنجکاوی نسبت به پروانه ساخت‌های صادرشده از سوی سازمان سینمایی در این فصل از سال، از آن جهت بیشتر است که بخش عمده‌ای از این پروانه‌ها، نقطه آغاز شکل‌گیری فیلم‌های اصلی جشنواره فیلم فجر امسال محسوب می‌شوند.
مجید مجیدی، کمال تبریزی، شهرام مکری، بهروز افخمی، محمدحسین مهدویان، سیروس مقدم و نیکی کریمی از فیلمسازانی هستند که به تازگی موفق به دریافت پروانه ساخت از سازمان سینمایی شده‌اند و هر یک ظرفیت بالقوه برای عرضه یک فیلم کنجکاوبرانگیز در ویترین جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر را دارند.
منوچهر شاهسواری، فریدون جیرانی، محمود اربابی، حسین کرمی، حسن بلخاری، جمال شورجه و مسعود نقاش‌زاده اعضای شورای پروانه ساخت فیلم‌های سینمایی هستند که مهر تأیید بر فیلمنامه این فیلمسازان زده‌اند.
هرچند هنوز برای پیش‌بینی ترکیب قطعی فیلم‌های حاضر در جشنواره فجر امسال زود است و دور از ذهن نیست که فیلمسازان مطرح دیگری نیز در هفته‌های پیش رو با دریافت پروانه ساخت وارد میدان شوند اما تعداد قابل‌توجه چهره‌های مطرح حاضر در فهرست پروانه‌های ساخت صادرشده در هفته‌های اخیر بهانه این گزارش شده است.
مجید مجیدی؛ خورشید
«خورشید» بی‌تردید از همین مرحله دریافت پروانه ساخت، یکی از کنجکاوبرانگیزترین پروژه‌های سینمای ایران در سال ۹۸ محسوب می‌شود، فیلمی که مجید مجیدی تهیه‌کنندگی و کارگردانی آن را برعهده دارد و نویسندگی آن را هم مجیدی با همراهی نیما جاویدی انجام داده است؛ فیلمساز جوانی که این روزها فیلم تحسین شده «سرخ‌پوست» با فیلمنامه و کارگردانی او بر پرده سینماها است و در جشنواره گذشته فیلم فجر هم مورد توجه مخاطبان جشنواره قرار گرفت.
همکاری نیما جاویدی و مجید مجیدی حتماً می‌تواند از اتفاقات ویژه سینما در سال ۹۸ محسوب شود و هر چند هنوز هیچ جزییاتی درباره این همکاری منتشر نشده اما با توجه به دوری چندساله مجیدی از چرخه تولید سینمای ایران، حاصل تجربه تازه‌اش می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در ویترین فجر داشته باشد.
آخرین فیلم مجید مجیدی در سینمای ایران پروژه سنگین «محمد رسول‌الله (ص)» محسوب می‌شود که آن را در سال ۹۴ به سرانجام رساند و در حدفاصل آن فیلم تا امروز تجربه کارگردانی «آن سوی ابرها» در سینمای هند را پشت‌سر گذاشته است.
فیلم «خورشید» در صورت موفقیت می‌تواند به نقطه عطفی در کارنامه حرفه‌ای نیما جاویدی هم تبدیل شود.
محمدحسین مهدویان؛ داستان درخت گردو
به رغم پشت سر گذاشتن دو فصل اصلی اکران سال ۹۸ هنوز تازه‌ترین ساخته محمدحسین مهدویان یعنی «ماجرای نیمروز؛ رد خون» به‌عنوان یکی از مهمترین فیلم‌های اکران شده در جشنواره گذشته فیل فجر فرصت اکران عمومی پیدا نکرده است. سازمان سینمایی بر صدور پروانه نمایش تأکید دارد و تهیه‌کننده و کارگردان «رد خون» هم می‌گویند مشروط به اعمال اصلاحات این پروانه صادرشده و معلوم نیست به زودی امکان اکران فیلم فراهم شود.
در چنین شرایطی و از آنجا که مهدویان در گفتگویی به بهانه اکران مستند «ترور سرچشمه» از دل‌سردی‌اش نسبت به فیلمسازی درباره سیاست گفته بود، دریافت پروانه ساخت برای فیلم «داستان درخت گردو» به‌صورت ویژه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
مهمترین نکته درباره این فیلم که فیلمنامه آن مانند فیلم‌های قبلی مهدویان بر عهده ابراهیم امینی بوده است، همکاری این فیلمساز جوان با سیدمصطفی احمدی در مقام تهیه‌کننده است؛ تهیه‌کننده‌ای که در سال‌های اخیر او را به‌عنوان تهیه‌کننده آثار مهران مدیری در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی شناخته‌ایم و حالا همکاری‌اش با مهدویان که فیلم‌های اخیرش در همکاری با سیدمحمود رضوی شکل گرفته بود، می‌تواند کنجکاوی‌برانگیز باشد.
طبق شنیده‌های پراکنده «داستان درخت گردو» با نویسندگی مشترک ابراهیم امینی و حسین حسنی بازهم نسبتی با حوادث تاریخ معاصر دارد و هرچند یک فیلم تاریخی نیست، داستان اجتماعی آن در بستر بمباران شیمیایی سردشت در سال ۶۶ روایت می‌شود.
بهروز افخمی؛ کاغذ شطرنجی
بهروز افخمی در این سال‌ها بیشتر به‌عنوان مجری و کارشناس برنامه‌های سینمایی سیما با مخاطبان خود در ارتباط بوده است؛ تجربه‌ای که با برنامه «هفت» در شبکه سه کلید خورد و این روزها با «نقد سینما» در شبکه پنج ادامه دارد.
«کاغذ شطرنجی» عنوان تازه‌ترین فیلمنامهای است که پروانه ساخت آن به تهیه‌کنندگی، کارگردانی و نویسندگی بهروز افخمی صادر شده است. فیلمی که بعد از ساخت و اکران فیلم «روباه» در سال ۹۳ باردیگر نام افخمی را به فهرست شانس‌های رقابت در جشنواره فجر اضافه کرده است.
درباره تجربه تازه افخمی مهمترین نکته روایت داستان آن در بستر تاریخ معاصر و دهه ۶۰ است. حضور مهدی زمین‌پرداز، بازیگر اصلی فیلم‌های محمدحسین مهدویان در مقام نقش اصلی این فیلم از نکات جالب آن تا به اینجا است.
«کاغذ شطرنجی» داستان که یک بازپرس جنایی است و قرار است به‌صورت یک مجموعه فیلم به تولید برسد و امسال قسمت اول آن مقابل دوربین می‌رود. منبع الهام این مجموعه فیلم هم خاطرات یک بازپرس دادگستری به نام ناصر بیگدلی است که افخمی بخش‌های چاپ شده و منتشر نشده این خاطرات را خوانده و حالا اجازه ساخت یکی از داستان‌های آن را با موافقت ضمنی برای ساخت چند داستان دیگرش از این بازپرس گرفته است.
کمال تبریزی؛ در کمال بیشعوری
هر چند در سال‌های اخیر کم‌کم به دلسردی نسبت به آثار کمال تبریزی چه در سینما، چه در تلویزیون و چه در شبکه نمایش خانگی عادت کرده‌ایم اما هنوز هم او به‌صورت بالقوه یکی از فیلمسازان خبرساز و کنجکاوبرانگیز در سینمای ایران محسوب می‌شود.
کمال تبریزی که این روزها فیلم نه‌چندان موفق اما پرحرف‌وحدیث «ما همه با هم هستیم» را بر پرده سینماها دارد، سال گذشته هم «مارموز» را در چرخه اکران داشت و به نظر می‌رسد همچنان می‌خواهد مسیر ساخت کمدی‌های جنجالی در سینما را ادامه دهد.
فیلمنامه جدید تبریزی نامی عجیب دارد؛ «در کمال بیشعوری»! فیلمنامهای که حسین مهکام فیلم‌نامه‌نویس سال‌های دور آثار عبدالرضا کاهانی و کارگردان فیلم‌هایی چون «آزادی مشروط» و «بی‌حسی موضعی» آن را نوشته و قرار است محمد آفریده از مدیران باسابقه سینمایی، تهیه‌کنندگی آن را برعهده داشته باشد.
هنوز جزییات بیشتری درباره این فیلمنامه منتشر نشده و به گفته تبریزی این فیلم هنوز در مرحله طولانی نگارش فیلمنامه قرار دارد.
شهرام مکری؛ جنایت بی‌دقت
یکی از خاص‌ترین فیلمسازان سال‌های اخیر سینمای ایران محسوب می‌شود؛ فیلمسازی جوان و به‌شدت تجربه‌گرا که حالا در فرم و ساختار به یک فرمول اختصاصی دست پیدا کرده و همچنان هم اصرار دارد آزمون و خطا بر اساس این فرمول را ادامه دهد.
شهرام مکری بعد از «ماهی و گربه»، فیلم پیچیده «هجوم» را کارگردانی کرد که در گروه سینمایی «هنروتجربه» روی پرده رفت و اتفاقاً از طرف مخاطبان جدی‌تر سینما مورد استقبال هم قرار گرفت. مخاطبانی که دور از ذهن نیست که بگوییم بخش عمده‌ای از آن‌ها برای تماشای فیلم بعدی این فیلمساز لحظه‌شماری می‌کنند.
«جنایت بی‌دقت» عنوان تازه‌ترین فیلمنامه شهرام مکری است که سازمان سینمایی پروانه ساخت آن را به تهیه‌کنندگی نگار اسکندر فر، کارگردانی شهرام مکری و نویسندگی مشترک شهرام مکری و نسیم احمدپور صادر کرده است.
به سنت تجربه‌های قبلی مکری، هنوز اطلاعاتی درباره جزییات داستانی این فیلم در فضای رسانه‌ای منتشر نشده و احتمالاً هم نخواهد شد اما همکاری مجدد مکری با نسیم احمدپور که پیش از این تجربه نگارش مشترک فیلمنامه «هجوم» را با او داشته است، می‌تواند نشانه‌ای از احتمال ادامه مسیر او در فضای معمایی و منطبق بر ساختار پیچیده فیلم‌های قبلی‌اش باشد.
نیکی کریمی؛ آتابای
بعد از «شیفت شب» در سال ۹۳ تا امسال، نیکی کریمی بیشتر در حوزه بازیگری و تهیه‌کنندگی متمرکز بوده و حالا پس از ۵ سال با فیلمنامهای از هادی حجازی‌فر به عرصه کارگردانی باز می‌گردد.
«آتابای» را هادی حجازی‌فر نوشته که بیشتر او را به واسطه بازی‌های درخشانش در آثار محمدحسین مهدویان می‌شناسیم و در سال‌های اخیر به یکی از بازیگران مورد علاقه منتقدان تبدیل شده است.
حجازی‌فر که در سال گذشته در دو پروژه «آستیگمات» و «ممنوعه» تجربه نقش‌آفرینی مشترک با نیکی کریمی را داشته، حالا علاوه‌بر نگارش فیلمنامه به‌عنوان بازیگر هم مقابل دوربین کریمی می‌رود.
از دیگر نکات مهم درباره فیلم «آتابای» انتشار خبر حضور جواد عزتی در آن است؛ ترکیب جواد عزتی و هادی حجازی‌فر به‌عنوان بازیگران اصلی فیلم، احتمال حال و هوای کمدی این فیلم را بیشتر کرده اما هنوز از جزییات داستانی آن خبری منتشر نشده است.
نیکی کریمی «آتابای» را همین هفته در «خوی» کلید می‌زند.
سیروس مقدم؛ زیر زمین
هر چند همه منتظر انتشار خبری درباره سرانجام نسخه سینمایی «پایتخت» بودیم اما زوج مقدم و تنابنده گویا فیلمنامه دیگری را در اولویت کاری خود در سینما قرار داده‌اند.
«زیر زمین» عنوان فیلمنامهای است که تیم تولید مجموعه تلویزیونی «پایتخت» آن را برای دریافت پروانه ساخت به سازمان سینمایی ارائه کردند و به تهیه‌کنندگی الهام غفوری، کارگردانی سیروس مقدم و نویسندگی مشترک محسن تنابنده و زنده یاد خشایار الوند برای ساخت آن مجوز گرفتند.
سیروس مقدم که در سال‌های ابتدایی دهه ۷۰ تجربه کارگردانی چند فیلم سینمایی گمنام را در کارنامه خود ثبت کرده، در تمام این سال‌ها به‌عنوان یکی از چهره‌های مطرح و موفق سریال‌سازی در تلویزیون جایگاه خود را تثبیت کرده است و دورخیز او برای کارگردانی یک فیلم سینمایی از این منظر می‌تواند تجربه‌ای تازه برای او محسوب شود.
مقدم سال گذشته در مقام مشاور محسن تنابنده را در کارگردانی فیلم سینمایی «قسم» همراهی کرده بود. درباره «زیر زمین» هم هنوز جزییات داستانی منتشر نشده اما با توجه به حضور زنده‌یاد خشایار الوند و محسن تنابنده در مقام فیلم‌نامه‌نویس می‌توان حدس زد که این فیلم نیز حال و هوایی طنز آن هم از جنس «پایتخت» می‌تواند داشته باشد.
فهرست فیلم‌هایی که در این گزارش مرور شد، مبتنی‌بر کارنامه کنجکاوبرانگیز سازندگان‌شان بود و لازم به توضیح نیست که برای پیش‌بینی قطعی ترکیب فیلم‌های حاضر در جشنواره فجر سی‌وهشتم بیش از این‌ها باید صبر کرد. به خصوص که اولاً هنوز فرآیند صدور پروانه ساخت از سوی سازمان سینمایی ادامه دارد و مهمتر از آن اینکه طبق تجربه سال‌های اخیر، فیلم‌های شاخص جشنواره فجر غالباً محصول کار فیلمسازان جوان و به تعبیری فیلم‌اولی‌هایی بوده است که معمولاً تا پیش از رونمایی از فیلم‌هایشان، جایی در گزارش‌هایی از این دست ندارند!
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: