منطقه خاورمیانه به علت تصمیمات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا شامل خروج از برجام، تحریمهای بیشتر علیه ایران و به رسمیت شناختن حاکمیت تل آویو بر جولان اشغالی و نیز معامله قرن که جرد کوشنر داماد و مشاور رئیس جمهور آمریکا آنرا به پیش میبرد، آبستن تحولات است و در مسیر تنش بیشتر حرکت میکند.
در بحبوحه این تحولات موشکهایی از سوریه به جولان اشغالی شلیک شد و متعاقب آن رژیم صهیونیستی مواضع ارتش سوریه در قنیطره را هدف قرار داد که این موضوع از نگاه تحلیلگران سرآغاز تحول جدیدی در جبهه جولان اشغالی محسوب میشود.
المیادین در این باره گزارش داد: «شلیک موشک از سوریه به جولان اشغالی حاوی پیامهایی است؛ اولاً، به اسرائیلیها پیام داده شود که به رسمیت شناختن حاکمیت تل آویو بر جولان سوریه، پایان کار نیست و در واقع سرآغاز بحران است شلیک موشک از سوریه به جولان اشغالی حاوی پیامهایی است؛ اولاً، به اسرائیلیها پیام داده شود که به رسمیت شناختن حاکمیت تل آویو بر جولان سوریه از سوی ترامپ، پایان کار نیست و در واقع سرآغاز بحران است به این معنی که مقاومت جولان را آزاد خواهد کرد و اشغالگران اسرائیلی را از آن بیرون خواهد کرد. دوره آرامش در جبهه جولان به سر آمده است و آنچه اسرائیلیها دستاورد برای خود میدانند به نگرانی دائمی تبدیل خواهد شد که جز با آزادسازی جولان و پس گرفتن آن تمام نخواهد شد.
این هم که گفته میشود که واکنش رژیم صهیونیستی و بمباران صورت گرفته از سوی تل آویو به نفع نتانیاهو است و آنرا از بحرانی که در آن به سر میبرد، خارج خواهد کرد؛ اگر اسرائیل در آستانه انتخابات قرار داشت، تحلیل درستی بود؛ اما اینکه چند ماه پس از این انتخابات برگزار میشود در واقع بهره برداری نتانیاهو از آن را بسیار دشوار خواهد کرد.
ثانیاً؛ شکی نیست که شلیک موشکها و داغ شدن جبهه جولان اشغالی حامل پیامهای قوی و کوبنده ای است تا به توهم صهیونیستها از طریق حملات مداوم خود یا از طریق فشار بر قدرتهای بزرگ در منطقه برای بیرون کردن ایران از سوریه، پایان دهد. این موشکها شلیک شد تا این پیام را برساند که دولت سوریه صاحب حاکمیت است و دمشق است که تصمیم میگیرد و آمریکا و رژیم صهیونیستی نمیتوانند شروط خود را تحمیل کنند و خواستههای خود را دیکته کنند.
در واقع شلیک موشکها نشان داد که هر تحول غیرقانونی در جولان اشغالی راه به جایی نمیبرد و محور مقاومت ادوات قدرت بسیاری در اختیار دارد که توان برهم زدن معادلات منطقهای هنگامی که زمانش برسد را دارد».
روزنامه رأی الیوم لندن نیز در مطلبی آورده است: «رژیم صهیونیستی اخیراً برخی مواضع نظامی سوریه را در روستای القنیطره بمباران کرد و این مسئله جدیدی نیست اما مسئله جدید این است که این بمباران در واکنش به پرتاب دو موشک (راکت) از خاک سوریه به طرف بلندیهای جولان اشغالی انجام شد و یک تحول قابل توجه است و نشان میدهد داغ شدن جبهه جولان وارد مرحله تحول جدیدی به عنوان پاسخ به تصمیم آمریکا برای شناسایی و الحاق آن به اراضی اسرائیلی شده است.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل به طور رسمی اعتراف کرد وی خودش دستور پرتاب موشک به مواضع نظامی سوریه را داده است تا پاسخی به پرتاب راکت به «اراضی اسرائیل» باشد. وی افزود اجازه نخواهد داد به طرف این اراضی شلیک شود.واضح است که وی در آینده نزدیک هزینه گزافی خواهد پرداخت و جولان سرزمین سوری اشغالی است و همه اراضی فلسطینی و لبنانی نیز مشابه جولان هستند.
نشانههای فعال شدن جبهه جولان و تبدیل شدن آن به نقطه آغاز جنگ فرسایشی ضد صهیونیستها
به نوشته پایگاه اینترنتی «واللا» تحلیلگران نظامی اسرائیلی تاکید کردند پرتاب دو موشک به جولان اشغالی «عمدی» بوده و مانند دفعات قبل یعنی هنگام بروز درگیری بین ارتش سوریه و گروههای مسلح به اشتباه راکتی پرتاب میشد, این بار به اشتباه انجام نشده است و این امر بدان معنی است که این بمباران شاید پیامی با این مضمون باشد که این دو موشک نشانه احتمال فعال شدن جبهه جولان و تبدیل آن به نقطه آغاز جنگ فرسایشی ضد اشغالگر و نیروهایش است.
این گزارش به نفع این نظریه است که میگوید جبهه جنوبی سوریه شاید آماده شده است برای اینکه سکویی برای آغاز عملیات نظامی محور مقاومت برای آزاد سازی جولان و فراتر از جولان باشد و این امر درصد نگرانی اسرائیلیها را افزایش خواهد داد.
بسیاری از دشمنان و منتقدان دمشق، (همیشه) دولت سوریه را متهم میکردند که حتی یک گلوله به طرف جولان اشغالی شلیک نکرده است و این پاسخ در سطح پرتاب یک گلوله نیست بلکه پرتاب راکت است و خود نتانیاهو به آن اعتراف کرد و این در حالی است که قدرت محور مقاومت از نظر نظامی, سیاسی و معنوی به طور روز افزونی در حال افزایش است.
گشوده شدن جبهه جولان در شرق در کنار جبهه شمال و جبهه جنوب به این معنی است که رژیم صهیونیستی از سه طرف با موشک محاصره شده است گشوده شدن جبهه جولان در شرق در کنار جبهه شمال یعنی جایی که «حزب الله» حضور دارد و جبهه جنوب یعنی جایی که گروههای مقاومت فلسطینی در نوار غزه حضور دارند به این معنی است که رژیم صهیونیستی از سه طرف با موشک محاصره شده است و شهرک نشینان صهیونیست برای فرار، راهی جز راه دریا ندارند و شاید وقت آن رسیده باشد که به توصیه سید حسن نصرالله عمل کنند و شنا یاد بگیرند تا در آینده جان خود را نجات دهند».
قدر مسلم آن است که منطقه آبستن تحولات بسیار است و تل آویو باید علاوه بر جبهههای شمالی و جنوبی خود نگران شعله ور شدن جبهه جولان در شرق این رژیم هم باشد و حضور ترامپ در قدرت و حمایتهای بی دریغ آن و به رسمیت شناختن حق حاکمیت تل آویو بر جولان اشغالی هرگز معادله جدیدی ایجاد نخواهد کرد و سرآغاز نگرانی شدید امنیتی برای صهیونیستهاست.
تاریخچه درگیریها در بلندیهای جولان
سوریه در فاصله سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ میلادی از بلندیهای جولان مناطق شمال فلسطین اشغالی را هدف قرار داد. صهیونیستها این منطقه را در جریان جنگ ۱۹۶۷ اشغال و در سال ۱۹۸۱ ضمیمه رژیم صهیونیستی کرد، اما جهان همچنان آن را اراضی اشغالی میداند.
در سال ۱۹۷۴ رژیم صهیونیستی و سوریه برای آتش بس توافق کردند و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد به منطقه اعزام شدند. پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه و به گروگان گرفته شدن تعدادی از صلحبانان مستقر در بلندیهای جولان توسط شورشیان سوری، آنها منطقه را برای چند ماه ترک کردند؛ اما در سال ۲۰۱۶ بار دیگر برگشتند و در حال حاضر تعداد نیروهای حافظ صلح در جولان ۱۱۰۰ نفر است.
سوریه سه بار در سالهای ۱۹۴۸، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ علیه رژیم صهیونیستی جنگید و یک بار هم در سال ۱۹۸۲، هنگامی که نیروهای اسرائیلی به لبنان حمله کردند، وارد تقابل نظامی با صهیونیستها شد.
موقعیت بلندیهای جولان
بلندیهای جولان یا بلندیهای گولان (Golan Height) فلات و منطقهای کوهستانی بوده که در جنوب غربیترین بخش خاک سوریه واقع شده و از سال ۱۹۶۷ میلادی در اشغال رژیم صهیونیستی است. بلندیهای جولان یکی از مناطق حساس نظامی در غرب آسیا به شمار میآید. این منطقه تنها ۷۰ کیلومتر از شهر دمشق فاصله دارد.
بلندیهای جولان فلاتی است واقع در جنوب غرب سوریه، مشرف به دریای الجلیل و شمال فلسطین اشغالی، که تقریباً ۶۵ کیلومتر طول و ۲۵ کیلومتر عرض دارد. از نظر نظامی، ارتفاعاتی راهبردی به حساب میآید، که هم بر سوریه و هم بر فلسطین اشغالی دید دارد.
از منظر جغرافیایی مساحت بلندیهای جولان بالغ بر ۱ درصد از مساحت سوریه است و به ۱۸۶۰ کیلومتر مربع میرسد. مساحت کل سوریه ۱۸۵ هزار کیلومتر است. رژیم صهیونیستی در ژوئن سال ۱۹۶۷ حدود ۲/۶۷ درصد از مساحت بلندیهای جولان سوریه را اشغال کرد. به این معنا که ۱۲۵۰ کیلومتر مربع از این منطقه را به اشغال خود درآورده است.
چرا بلندیهای جولان اهمیت دارد؟
صهیونیستها بلندیهای جولان را موقعیتی راهبردی برای خود میدانند، این موضوع را از نظر نظامی نیز میتوان تطابق داد، چرا که بخشهای زیادی از فلسطین اشغالی در زیر تسلط آن قرار دارد، علاوه بر اینکه این منطقه از اهمیت آبی برای رژیم صهیونیستی برخوردار است به ویژه که صهیونیستها به آب اهمیت زیادی میدهند؛ این را از کنگره اول صهیونیستها در شهر پازل سوئیس در آگوست سال ۱۸۹۷ میتوان قهمید که در آنجا تاکید شد که بدون آب دولت یهودی امکان تحقق نخواهد داشت. اسرائیل با سیاستهای آبی خود توانسته است بر بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب از آب بلندیهای جولان مسلط شود و به این ترتیب ۳۰ درصد از نیازهای سالیانه خود به آب را تأمین میکند.
شهرک سازی صهیونیستها در جولان اشغالی
رژیم صهیونیستی برای تثبیت اقدامات خود در شهرک سازی این منطقه اشغالی در سال ۱۹۸۰ مصوبه الحاق این منطقه به اراضی خود را تصویب کرد، این مصوبه از سوی سازمان ملل رد شد، اما صهیونیستها شهرکسازی در این منطقه را به صورت منظم دنبال کردند و موفق شدند بیش از ۳۰ شهرک صهیونیستنشین در آن بسازند که ۱۸ هزار صهیونیست در آنها زندگی میکنند.
شارون سعی کرد شهرکهای بیشتری را در بلندیهای جولان ایجاد کند تا تعداد بیشتری از مهاجران یهود را با مشوقهای مالی به این منطقه بکشاند، اما پایداری اهالی جولان مانع از این کار شد و آنها همواره در مناسبتهای ملی بویژه در روز استقلال در ۱۷ آوریل هر سال اعلام میکند که جولان جز جدایی ناپذیر سوریه است.
تعداد سوریهای ساکنان جولان
ارتش رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۶۷ بالغ بر ۹۰ هزار نفر را از بلندیهای جولان اخراج کرد، ۹ هزار نفر از این عده فلسطینی بودند. بلندیهای جولان در آن زمان بالغ بر ۱۳۰ هزار سکنه داشت که در ۱۳۹ روستا و دو شهر اقامت داشتند و ۶۱ مزرعه داشتند. این در حالی است که در حال حاضر تنها ۵ روستا از این تعداد باقی مانده که ۲۰ هزار نفر عرب سوری در آنها زندگی میکنند.