جامعه ایرانی– تحریمهای آمریکا علیه ایران کمتر از دو هفته دیگر اجرایی میشود و دولت ترامپ همین حالا هم در ضربه زدن به روند صادرات ایران تا حدودی موفق بوده است. اما در عین حال، هنوز هم از هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران که وعدهاش را داده بود، فاصله زیادی دارد.
به گزارش جامعه ایرانی به نقل از اویل پرایس، آژانس بینالمللی انرژی برآورد کرده که صادرات نفت ایران در ماه سپتامبر ۱.۶ میلیون بشکه در روز افت داشته، این رقم بیانگر افت ۸۰۰ هزار بشکهای آن از ۲.۴ میلیون بشکه ماه آوریل است. انتظار میروند این روند نزولی ادامه داشته باشد، اما اندک تحلیلگرانی واقعا باور دارند که دولت ترامپ میتواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
بر اساس گزارش رویترز، «حجم بیسابقهای از نفت خام ایران قرار است طی ماه جاری و اوایل ماه نوامبر پیش از اجرایی شدن تحریمهای آمریکا به ساحل شمال شرقی دالیان چین برسد.» برآورد شده که حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت قرار است طی چند هفته از ایران به چین منتقل شود و این رقم بسیار بیشتر از یک تا سه میلیون بشکهای است که هر ماه انتقال مییافت.
سایر دادههای آژانس بینالمللی انرژی این روند را تایید میکنند. ایران بخشی از محصولات نفتی خود را در کشتیهای خلیج فارس ذخیره کرده است، اقدامی که در دوره تحریمهای قبلی، بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ نیز به آن متوسل میشد. آسان نیست که به سادگی تولیدات را متوقف کنید و ایران با پر شدن مخازن داخلی خود، مجبور شده که نفت را روی آب ذخیره کند.
با این حال، در حالیکه ذخایر شناور ایران در ماه سپتامبر افزایش یافت، در ماه اکتبر با افت روبرو شد، «چراکه بر اساس گزارش و ارقام کپلر (شرکت اطلاعاتی شفافیت بازارهای انرژی مستقر در پاریس) چندین محموله راهی هند و چین شده اند.»
افزایش حمل و نقل عزم ایران برای حفظ جریان انتقال نفت را نشان میدهد. یک منبع آگاه در شرکت ملی نفتکش ایران به رویترز گفت: «همانطور که مقامات ما تاکید کردهاند، متوقف کردن فروش نفت ایران غیرممکن است. ما راههای زیادی برای فروش نفت خود داریم و زمانیکه تانکر ها به دالیان برسند، تصمیم میگیریم که آنها را به سایر خریداران بفروشیم یا به چین.»
در عین حال، شواهد دیگری وجود دارد که نشان میدهد ایران در انتقال نفت در سطح بسیار بالاتری از آنچه گزارش میشود، موفق بوده است. تانکرهای شرکت ملی نفتکش ایران ردیابهای خود را خاموش کردهاند تا انتقالات نفتی در خفا انجام گیرد. برخی دادههای ماهوارهای نشان میدهد که تعداد بالایی از تانکرها راهی هند شدهاند. آژانس بینالمللی انرژی در گزارش بازار نفت ماه اکتبر خود تاکید کرد که خرید هند از ایران از ۳۹۰ هزار بشکه در روز طی ماه اوت به روزانه ۶۰۰ هزار بشکه در ماه سپتامبر رسیده است.
نقل و انتقالات پنهانی از ایران به هند بیانگر محدودیتهای قدرت آمریکا است. تخفیفها، نقل و انتقالات ثبت نشده، تبادلات و سایر مانورهای پنهانی باید برخی جریانهای نفتی ایران را حتی پس از چهارم نوامبر هم حفظ کند. برای مثال، ایران طی ۱۴ سال اخیر بیشترین تخفیفها را در حوزه نفتی ارائه کرده، مسئلهای که چشمپوشی از آن برای خریداران آسان نیست.