جامعه ایرانی- استان بصره و سایر استان‌های جنوبی عراق از دو ماه پیش شاهد تظاهرات گسترده علیه کمبود خدمات هستند. این تظاهرات طی روزهای گذشته بعد از شیوع بیماری‌ها به خاطر افزایش میزان آلودگی آب‌ها افزایش یافت و درنتیجه آن تعدادی از متعرضان کشته و زخمی شدند.
ساکنان استان بصره در جنوب عراق شنبه هفته گذشته دست به تظاهرات زدند و باوجود ایجاد حصار امنیتی در اطراف شورای استانداری معترضان در ورودی اصلی یکی از میدان‌های نفتی واقع در بصره تجمع کرده و سپس یک گذرگاه مرزی را بستند که این اقدام آن‌ها باعث ایجاد بی‌نظمی و ترافیک بسیار سنگین در این منطقه شد.
این تظاهرکنندگان همچنین به دعوت سران عشایر برای افزایش تظاهرات یک روز قبل از تشکیل اولین جلسه پارلمان جدید عراق مسیر منتهی به گذرگاه مرزی مشترک با ایران به نام السلامجه را بستند که به دلیل همین مسئله نیروهای امنیتی با استفاده از گلوله جنگی تظاهرکنندگان را متفرق کردند.
در شهرستان الزبیر نیز نیروهای امنیتی علیه اعتراض‌کنندگان به خشونت متوسل شدند و آن‌ها را مجبور به خاتمه دادن تظاهرات کردند. در همین راستا، علی الفریجی، یکی از فعالان مدنی بصره در تماسی تلفنی با روسیاالیوم تصریح کرد: ما در نزدیکی بصره تظاهرات کردیم و خواستار احقاق حق و حقوقمان شدیم اما دوباره با پاسخ خشونت‌بار و قوی از سوی نیروهای امنیتی مواجه شدیم به‌طوری‌که آن‌ها از گاز اشک‌آور و گلوله‌های جنگی برای پراکنده شدن ما استفاده کردند.
در جریان این تظاهرات ۱۵ تن کشته و ۵۰ تن دیگر از غیرنظامیان و زخمی شده‌اند. در مقابل حدود ۲۶۰ تن از نیروهای امنیتی هم زخمی شده‌اند. یک منبع در استان بصره نیز مدعی شد یکی از تظاهرکنندگان اهل بصره زیر شکنجه نیروهای دولتی کشته‌شده است.
تجدید اعتراضات مردمی در بصره و زخمی شدن ۳ تن
شهروندان عراقی در مراسم تشییع‌جنازه یکی از کشته‌شده‌ها توسط نیروهای امنیتی عراق در جریان تظاهرات روز دوشنبه مجدداً در استان بصره در نزدیکی ساختمانی در این استان تظاهرات کردند که سه تن زخمی شدند. شماری از تظاهرکنندگان در این تجمع مسیرها را بسته بودند، لاستیک خودروها را به آتش کشیدند و با نیروهای امنیتی درگیر شدند.
معترضان در ۱۴ شهریورماه هم با نیروهای امنیتی در بصره برای دومین روز پیاپی از اعتراضات درگیر شدند و با انداختن کوکتل مولوتف ساختمان استانداری بصره را به آتش کشیدند. آن‌ها همچنین تلاش کردند تا مسیرهای منتهی به این ساختمان را ببندند.
تعداد کشته‌های درگیری‌ها میان تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی در بصره به شش تن افزایش یافت و تعداد افراد زخمی نیز به بیش از ۶۷ تن رسیده است. تشدید درگیری‌ها باعث شده است که مسئولان این استان مقررات منع آمدوشد را در بصره اعمال کنند. منابع محلی گفتند که نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان گلوله هوایی شلیک کرده و همچنین از گاز اشک‌آور استفاده کردند.
مقتدی صدر در پاسخ به حیدرالعبادی که گفته بود: «ما دستور صریحی درباره عدم استفاده از گلوله واقعی در جریان تظاهرات داده‌ایم و متأسفیم برای فرد کشته‌شده.» مطرح کدر: «شاهد مصیبت مردم در بصره هستیم. چیزی که مرا خشمگین کرده است، حمله ناحق برخی از نفوذکنندگان در نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان بی‌دفاع است؛ کسانی که تنها دنبال یک‌لقمه‌نان حلال هستند. همه باید تلاش کنند تا بصره را از چنگ فساد و قوم‌گرایی نجات دهند. بصره عزت و افتخار ماست. این شهر قلب تپنده عراق است. حمله به بصره را پایان دهید و صبر ما را آزمایش نکنید.»
ابراز نگرانی‌ها
یان کوبیش، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در عراق در بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی نسبت به کشته شدن چند تن در جریان اعتراضات روز گذشته بصره، خواستار آرامش شد.
کوبیش از مقامات عراقی خواست که از به‌کارگیری زور و خشونت علیه تظاهرکنندگان پرهیزکرده و تمام تلاش خود را برای برآورده کردن خواسته‌های شهروندان ازجمله تأمین آب آشامیدنی و برق در اسرع وقت به کار بگیرند.
سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق طی بیانیه‌ای نسبت به وقایع اخیر در بصره ابراز نگرانی کرد. او در این بیانیه آورده است: با نگرانی عمیق رخدادهای تأسف‌بار استان بصره را دنبال می‌کنیم. جریان حکمت ملی همگان را به‌ضرورت مهار هر چه سریع‌تر این بحران دعوت می‌کند و نسبت به گسترش دامنه تظاهرات به‌نحوی‌که امنیت و ثبات بصره را به مخاطره اندازد، هشدار می‌دهد.
اما این ابراز نگرانی‌ها خشم مردم عراق را فروکش نکرد و بصره همچنان در پی تظاهرات روز چهارشنبه ملتهب است و دومین معترض کشته و ۲۵ تن دیگر زخمی شدند. تظاهرکنندگان راه‌های اصلی میان دو منطقه تنومه و العشار در استان را بستند. این در حالی است که صدها تن از مردم بصره در مقابل استانداری منطقه شط العرب تجمع کردند. دولت محلی الزبیر نیز فعالیت‌های خود را به حالت تعلیق درآورد و اقدامات امنیتی خود را تشدید کرده است.
رسانه‌ها اعلام کردند، تظاهرکنندگان راه‌های اصلی ارتباطی با شهر العماره را از منطقه کرمه در شمال بصره بستند. از سوی دیگر، مدیر دفاع مدنی بصره از تلاش برای خاموش‌سازی ساختمان‌های آتش‌گرفته استانداری و شهرداری خبر داد و گفت: تعدادی از افراد دفاع مدنی طی عملیات خاموش‌سازی آتش دچار حالت خفگی شدند.
به دنبال این مسئله رهبر جریان صدر عراق در روز پنج‌شنبه خواستار تشکیل جلسه اضطراری پارلمان جدید درباره این استان شد. او به موضع‌گیری قاطعانه‌ای تهدید کرد که به ذهن هیچ‌کس خطور نمی‌کند و عرش فاسدان و کسانی که برای خون مردم ارزشی قائل نیستند را به لرزه درخواهد آورد. وی ادامه داد: ما هرگز کوتاهی نخواهیم کرد.
حمله به کنسولگری ایران
روز جمعه درحالی‌که تظاهرات و خشونت در مناطق جنوبی عراق به‌ویژه شهر بصره همچنان ادامه داشت، معترضان به ساختمان‌های دولتی و مقر گروه‌های سیاسی حمله کردند، منابع امنیتی در عراق از حمله خمپاره‌ای به منطقه الخضرا بغداد که ساختمان‌های دولتی و سفارتخانه‌های خارجی واقع است، خردادند.
به گفته برخی مسئولان محلی تظاهرکنندگان مقر نیروهای حزب‌الله عراق، نیروهای حزب الفضیله و سازمان عصائب اهل حق و سازمان بدرا را به آتش کشیدند. در همین حال وزارت بهداشت عراق از کشته شدن سه تن و زخمی شدن ۱۴ تن دیگر در جریان اعتراضات در جنوب بصره خبر داد.
گفته می‌شود برخی از معترضان هم تلاش کردند تا به ساختمان کنسولگری ایران حمله کنند. معترضین عراقی اعلام کردند که هدف ما هجوم به کنسولگری ایران نیست بلکه هدف ما رساندن پیام به آن‌هاست، اما منابع امنیتی عراق اعلام کردند که تعدادی از معترضان در بصره با حمله به کنسولگری ایران در این منطقه، این مکان دیپلماتیک را به آتش کشیدند که به دلیل ترک کارکنان پیش از حمله، مشکلی برای دیپلمات‌های ایرانی به وجود نیامد.
احضار شبانه سفیر عراق
در پی این اتفاق، سفیر عراق در تهران شبانه به وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شدید کشورمان به دولت عراق به خاطر اهمال نیروهای امنیتی در حفاظت از ساختمان سرکنسولگری به وی ابلاغ شد. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران هم با محکوم کردن حمله صورت گرفته، گفت: «خواهان اشد مجازات برای مسببان این موضوع هستیم.» وزارت امور خارجه عراق نیز حمله و تعرض تظاهرکنندگان عراقی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره را محکوم کرد.
اسکای نیوز می‌گوید علاوه بر دفاتر احزاب یادشده تظاهرکنندگان معترض همچنین مقر جنبش اراده، جنبش النخبا و مجلس عالی اسلامی را نیز به آتش کشیدند.
اعتراضات ادامه دارد
با شروع هفته جدید اعتراضات در عراق هم ادامه دارد و رویترز به نقل از برخی منابع ازجمله پلیس بصره گزارش داد، معترضان به تأسیسات تصفیه آب میدان نفتی غرب قرنه واردشده و دو تن از کارکنان آن را گروگان گرفتند. این تأسیسات، آب موردنیاز برای تزریق به چاه‌های نفتی در میدان غرب قرنه را تأمین می‌کند که در ۶۵ کیلومتری شمال غرب بصره واقع است.
بر اساس گزارش رویترز، شرکت روسی «لاک اویل» اعلام کرده که یک اخلال سه‌روزه درروند کار این میدان نفتی می‌تواند به تعطیلی کامل آن منجر شود. همچنین گزارش‌شده است، دو تظاهرکننده در جریان آتش زدن مقر عصائب اهل الحق کشته‌شده‌اند. همچنین طی اعتراضات روز گذشته ۱۸ تن نیز زخمی شده‌اند. در پی این اتفاقات، دولت عراق در بغداد و بصره حالت فوق‌العاده اعلام کرد.
در راستای اجرای حالت فوق‌العاده تعداد زیادی نیروهای امنیتی و نظامی در تمامی خیابان‌ها و محله‌های اصلی مستقر شدند. درحالی‌که تظاهرکنندگان هنوز در خیابان‌ها و کوچه‌های پرجمعیت حضور دارند.
علی الاسدی یکی از تظاهرکنندگان نیز گفت: گروهی از تظاهرکنندگان که هماهنگی بین تظاهرات را انجام می‌دهند تصمیم گرفته‌اند طی روزهای آینده تظاهراتی نداشته باشند تا وضعیت امنیتی بصره حل شود و توطئه‌گران شناسایی شوند.
عبدالمهدی الکربلائی، نماینده آیت‌الله سیستانی، مرجع بزرگ شیعیان در عراق در خطبه‌های نماز جمعه این هفته در کربلا نیز گفته است: ما بارها خواهان حل مشکلات در بصره بوده‌ایم اما کسی به حرف ما گوش نداد. رهبران سیاسی در نزاع به سر می‌برند و عملکرد نادرست برخی مسئولان ارشد موجب گسترش فساد شده است. مردم دیگر نمی‌توانند در قبال بی‌توجهی مسئولان صبر کنند. دلیل مشکل آب در بصره کوتاهی مسئولین است.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: