محمدرضا عارف در جمع رئیس و مدیران ارشد دیوان محاسبات کشور با قدردانی از زحمات رئیس، مدیران و کارکنان این نهاد نظارتی با طرح این پرسش که مهمترین ویژگی یک مدیر و کارگزار در یک نظام ارزشی و اسلامی چیست، گفت: قطعا در همه دولتها و حکومتها، کارآمدی، توانایی و تخصص ویژگی عمومی هر مدیر باید باشد ولی آن چه وجه تمایز مدیر در یک نظام ارزشی با سایر نظامات در دنیاست، تعهد، پاکدستی، سلامت و انگیزه معنوی برای خدمت است. اهمیت این ویژگیها به قدری است که گاهی به خاطر آنها از ویژگیهای تخصصی عدول میشود.
وی در ادامه با بیان این که اصلاحات انجام شده در قوانین و مقررات در ۴ دهه گذشته در همین ارتباط بوده است و هزینههایی هم در این خصوص داده شده است، خاطرنشان کرد: در اوایل انقلاب برخی از افراد که فارغالتحصیلان خوب دانشگاهها و مدیران توانمندی هم بودند به خاطر تاکید بر ویژگی «تعهد» کنار گذاشته شدند و افرادی بعضا بیتجربه ولی دارای تعهد کاری به کار گرفته شدند و هزینههای جابجایی را دستگاههای اجرایی با توجه به اهمیت و ضرورت این ویژگی پذیرفتند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: گاهی به برخی افراد که ظرفیت پذیرش مسئولیت نداشتند سمتهای کلانی داده شد و آنها با عملکرد بدشان برای کشور مشکلات عظیمی را ایجاد کردند که هنوز تبعات سوء مدیریت آنها را مشاهده میکنیم و عجیب است که اکنون در مقام مدعی هم ظاهر میشوند.
وی به اهمیت نقش نظارت در یک نظام ارزشی و دینی اشاره کرد و با برشمردن راهبردهای نظارت در یک نظام حکومتی گفت: باید بر اجرای دقیق قوانین و مقررات نظارت جدی شود و همچنین به جای مچگیری و پیدا کردن سوژه از دستگاهها باید راهکار پیشگیری از سوی نهادهای نظارتی دنبال شود.
عارف با انتقاد از تسویهحسابهای سیاسی از سوی نهادهای نظارتی با برخی مدیران، این گونه برخوردها را باعث سرمایهسوزی در کشور دانست و تصریح کرد: متاسفانه شاهد هستیم بخاطر برخوردهای سیاسی با موضوع نظارت از وظیفه ذانی نهادهای نظارتی غفلت میشود و این موضوع باعث شکلگیری برخی تخلفات بخصوص زمینهساز برخی فسادها در دستگاه ها شده است.
وی با تاکید بر این که یکی از وظایف دستگاه های نظارتی مبارزه با فساد است، گفت: برای مبارزه با فساد به یک عزم ملی نیاز داریم. اگر از تجربه های تاریخی استفاده کنیم می بینیم که عوامل فروپاشی اکثر نظام های حکومتی فساد بوده است؛ همانطور که یکی از عوامل سرنگونی رژیم پهلوی نیز فساد گسترده در آن رژیم بود. به همین خاطر نهادهای نظارتی باید به شدت نسبت به فساد در نهادهای مختلف حساس باشند و در برخورد با آن مماشات نکنند.
رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با بیان این که متاسفانه قبح فساد ریخته شده است و رومیزی به جای زیرمیزی رایج شده است، خاطرنشان کرد: وقتی صحبت از فساد می شود نباید این تلقی ایجاد شود که فساد تنها در نهادهای اجرایی امکان رشد و نمو دارد. متاسفانه نهادهایی که خود باید با فساد برخورد کنند بعضا آلوده به فساد می شوند به همین دلیل دستگاه های نظارتی نباید برای هیچ فردی مصونیت قائل شوند.
وی با انتقاد از کوتاه بودن متوسط عمر مدیریتی در کشور،بر ضرورت سالم سازی دستگاه های اجرایی و حکومتی تاکید کرد و گفت:باید برای نهادهای نظارتی نیروی انسانی واجد شرایط برای نظارت تربیت شود؛ چرا که بعضا مشاهده میشود برخی از کارکنان نهادهای نظارتی با وظایف ذاتی خود آشنایی ندارند.
عارف با بیان این که نهادهای مختلف نظارتی باید با یکدیگر تعامل و همکاری های متقابل داشته باشند، بر ضرورت رعایت اخلاق در امر نظارت و حرکت در چارچوب قانون و حفظ حرمت ها تاکید کرد و گفت: به نظر می رسد دیوان محاسبات اگر با کمیسیون های مختلف مجلس با هدف بازنگری در قوانین و ساده سازی قوانین تعامل و همکاری بیشتری داشته باشد در رسیدن به اهداف خود موفق تر عمل خواهد کرد.
وی بر ضرورت اقتدار سازمانی دیوان محاسبات در راستای انجام وظایف محوله و نیز ارائه راهکار مناسب برای حل مشکلات دستگاه ها از سوی دیوان تاکید کرد و گفت: باید نظارت دقیق و غیر محسوس بر عملکرد ناظرین صورت بگیرد چرا که بخشی از مشکلات در فساد اداری ناشی از بی توجهی به نظارت بر عملکرد ناظرین است. اگر روزی ناظرین خود مرتکب تخلف و عدول از قانون شوند باید فاتحه امر نظارتی را در کشور خواند و باید گفت وای به روزی که بگندد نمک!
رئیس کمسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با انتقاد از برخی اظهار نظرهای غیر دقیق و شایعه سازی در فضای رسانه ای کشور توسط برخی اشخاص و مسئولین تصریح کرد: گاهی برخی افراد برای آن که در فضای مجازی قهرمان شوند اظهار نظرها و شایعاتی را مطرح می کنند که تا مدتها افکار عمومی ذهنشان درگیر این گونه شایعات می شود. متاسفانه در فضای مجازی هر چه تند و تیزتر صحبت شود با اقبال بیشتری رو به رو می شوند غافل از این که قهرمانان فضای مجازی فردا علیه خودشان در همین فضای مجازی عمل خواهند کرد.
وی یکی از مشکلات کشور را تورم قانون دانست و بر ضرورت تنقیح قوانین و پاسخگویی همه دستگاه ها به نهادهای نظارتی بر اساس قانون تاکید کرد.
پیش از سخنان عارف، عادل آذر رئیس دیوان محاسبات کشور گزارشی از عملکرد دیوان محاسبات در دور جدید مدیریتی ارائه کرد. رئیس دیوان محاسبات با برشمردن ویژگی های اخلاقی عارف از وی به عنوان سیاستمدار اخلاقگرا یاد و از تلاشهای رئیس فراکسیون امید در برقراری تعامل سازنده دیوان محاسبات با ارکان مختلف مجلس تقدیر کرد.