تندروهای ایران نخستین پیروز اعتراضات اقتصادی مردم

جامعه ایرانی– گسترش اعتراضات مردمی در ایران که تجار و کسبه را هم به عرصه کشاند، چالش امنیت داخلی که نیروهای امنیتی با آن مواجه هستند را افزایش داده اما در حال حاضر هیچ تهدید وجودی برای جمهوری اسلامی محسوب نمی‌شود. سران عالی نظام اراده و توانایی کنترل این تهدیدهای داخلی را دارند.

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از اندیشکده‌ کریتیکال تریتز پراجکت (Critical Threats Project) که از سوی موسسه امریکن اینترپرایز جهت تحلیل و پیگیری تهدیدات کلیدی برای امنیت ملی آمریکا ایجاد شده و تمرکزش بر تهدیدات ایران است، جناح تندروی ایران در حال سوق دادن خشم عمومی به سمت حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران و کابینه میانه‌روی او است. این مانور احتمالاً روحانی را تضعیف می‌کند و درعین‌حال تهدید اعتراضات را فعلاً –احتمالاً تا انتخابات ریاست جمهوری بعدی در سال ۲۰۲۱- برای نظام کاهش می‌دهد.

این نابسامانی‌های اقتصادی ادامه خواهد داشت چراکه هیچ اراده و توانایی برای اجرای اصلاحات ضروری اقتصادی در ایران وجود ندارد. به دلیل نواقص ساختاری شامل فساد گسترده و سلطه اقتصادی سازمان‌های وابسته به حاکمیت، روحانی نمی‌تواند شرایط اقتصادی را بهبود ببخشد.

این در حالی است که اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا در آینده نزدیک، این نواقص را تشدید می‌کند. این تحریم‌ها موجب تصمیم‌گیری شرکت‌های اروپایی برای خروج از ایران شده و این کشور را از تجارت، مالکیت معنوی و ارز جامد محروم می‌کند. روحانی در اصلاحات اقتصادی که حال از سوی تندروها بی‌اعتبار و غیرعملی شده، به دنبال رسیدگی به تمامی این مشکلات بود.

پیروزی یک تندرو بجای روحانی ایران را  گرفتار سیاست‌های اقتصادی اشتباه خواهد کرد. اعتراضاتی که به دلیل وجود این نواقص ساختاری آغاز شدند، ادامه خواهند یافت، به‌خصوص اگر ریال ایران همچنان در مسیر از دست دادن ارزش خود بماند.

گسترش اعتراضات و پیوستن کسبه و تجار در شهرهای بزرگ باعث درگیری نیروهای امنیتی بیش از هر ناآرامی داخلی می‌شود که تا پیش‌ازاین رخ داده است. اعتراضات دی ماه ۹۶ جوانان بیکار را در بسیاری مناطق، به‌خصوص در مناطق روستایی، به خیابان‌ها کشاند. در مقابل، اعتراضات اخیر تجار در شهرهای بزرگ صورت گرفت. نیروهای امنیتی ایران برای کنترل این اعتراضات با سختی روبرو خواهد شد. بااین‌حال، این نظام توانایی و اراده کنترل تهدیدهای داخلی را دارد.

مسئله اینجا است که تندروهای داخلی سوءمدیریت اقتصادی دولت روحانی را دلیل اعتراضات می‌دانند. آن‌ها که حال فرصتی برای تضعیف و ضربه زدن به جنبش سیاسی اصلاح‌طلبی که مدت‌ها است از آن نفرت دارند را یافته‌اند، روحانی را هدف حملات خود قرار می‌دهند. فشار آن‌ها به میانه‌روها لطمه می‌زند و می‌تواند منجر به استعفای مقامات دولت شود.

گسترش اعتراضات ممکن است ایران را طی ماه‌ها یا حتی سال‌های آینده در سراسر خاورمیانه افراطی کند. ممکن است آمریکا با ایرانی روبرو شود که به‌طور پنهان محافظه‌کار است، به‌ظاهر از سوی روحانی میانه‌رو ریاست می‌شود اما در عمل بیش‌ازپیش به دست تندروها افتاده است.