بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور از جمله مواردی است که همواره بحث‌های بسیاری بر سر راه آن وجود داشته است. طی سال گذشته با نوسانات ارزی به وجود آمده، بانک مرکزی نیز تصمیم گرفت تا در یک اقدام قاطع، تمام صادرکنندگان را برای بازگشت ارز حاصل از صادرات خود بسیج کرده و شرایطی را فراهم نماید تا درآمدهای ارزی کشور، به چرخه اقتصادی بازگردند.
بر این اساس، بسته سیاست‌های بانک مرکزی برای بازگشت ارز صادراتی در سال ۹۷ چند بار اصلاح گردید و در آخرین مورد آن، در روزهای پایانی سال ۹۷ و در قالب بسته حمایت از واردات مواد اولیه بخش تولید، برخی از شرایط بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور تغییر کرد و تسهیلی که به وجود آمد، خود سبب شد تا بازگشت ارز حاصل از صادرات رونق گیرد؛ به نحوی که بانک مرکزی می‌گوید که ۶۰ درصد از ارز حاصل از صادرات کشور تا پایان اردیبهشت به کشور بازگشته است.
بر این اساس اکنون رئیس کل بانک مرکزی تسهیلاتی را به تازگی ایجاد کرده تا روند بازگشت ارز سرعت گیرد و شرایط بهتری برای صادرکنندگان فراهم شود تا رفع تعهد ارزی نمایند؛ البته این تصمیمات متأثر از جلسه‌ای است که هفته گذشته وی با فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی ایران داشت و در ادامه، نامه‌ای از سوی غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به بانک مرکزی ابلاغ شد تا تسهیلات جدیدی برای صادرکنندگان در سال ۹۸ در نظر گرفته شود و ایفای تعهد ارزی به راحتی بیشتری صورت گیرد.
نحوه بازگشت ارز پتروشیمی‌ها در سال ۹۸
حال بسته سیاستی بانک مرکزی برای بازگشت ارز حاصل از صادرات در سال ۹۸ را که برای اجرا، ابلاغ شده است، منتشر شده که به موجب آن، نحوه برگشت ارز پتروشیمی‌ها به چرخه اقتصادی در سال ۱۳۹۸، به نحوی تعیین گردیده که حداقل ۶۰ درصد ارز باید در سامانه نیما، حداکثر ۱۰ درصد به صورت اسکناس و مابقی واردات در مقابل صادرات خود، رفع تعهد شود.
در عین حال بر اساس این بسته جدید، سایر صادرکنندگان بایستی حداقل ۵۰ درصد ارز خود را در سامانه نیما عرضه نمایند و حداکثر تا ۲۰ درصد مجاز هستند به صورت اسکناس وارد کشور کرده و مابقی را صرف واردات در مقابل صادرات خود یا سایر اشخاص، نموده و نسبت به برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی اقدام نمایند.
نحوه رفع تعهد ارزی سال ۹۷ صادرکنندگان
همچنین مقرر گردید بانک مرکزی در خصوص نحوه رفع تعهد ارز حاصل از صادرات سال ۱۳۹۷ به نحوی عمل کند تا صادرکنندگانی که بر اساس دستورالعمل‌های صادره، ارز حاصل از صادرات خود را مطابق با دستورالعمل‌های صادره در سال گذشته، به چرخه اقتصادی برگردانده‌اند، به سازمان امور مالیاتی معرفی شوند تا از تسهیلات متناسب با آن بهره‌مند گردرند.
مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادراتی ۹۷، تا اول مردادماه ۹۸
در همین زمینه بانک مرکزی ابلاغ کرده تا صادرکنندگانی که تاکنون موفق به برگشت کامل ارز صادراتی خود نشده اند، بتوانند تا پایان تیرماه، مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی سال ۱۳۹۷ نسبت به برگشت ارز اقدام نمایند.
بر اساس سیاست جدید اعلامی، ۸۰ درصد ارزش آمار صادراتی صادرکنندگان به دلیل نحوه محاسبه ارزش پایه صادراتی در عملکرد ۹۸ و سال گذشته صادر کنندگان محاسبه و لحاظ می‌شود.
صادرات ریالی به عراق و افغانستان پذیرفته شد
همچنین صادرات ریالی به کشورهای عراق و افغانستان قبل از تاریخ ۱۳۹۷/۵/۱۶، پس از ارائه اطلاعات پروانه‌های صادراتی به بانک مرکزی در صورت پذیرش آن بانک در عملکرد صادراتی سال گذشته لحاظ می‌گردد.
لازم به ذکر است کلیه صادرکنندگان بایستی میزان ارز برگشتی به چرخه اقتصاد را در روش‌های مختلف بر اساس ضوابط اعلامی بانک مرکزی در سامانه‌های ذیربط ثبت نمایند تا نسبت به رفع تعهد آنها در برگشت ارز اقدام شود.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: