اما در مقابل، تولیدکنندگان داخلی، موضوع مطرح شده در ارتباط با عدم عرضه را تکذیب می کنند. این در حالی است که بنا به روایت رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی، کالاها در این حوزه از افزایش ۳۰ تا ۷۰ درصدی برخوردار بوده است و لوازم‌خانگی تولید داخل ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. محمد طحان‌پور، دلیل کاهش لوام‌خانگی در بازار را احتکار و اختفا نمی‌داند، بلکه معتقد است مقایسه ۴ ماهه ابتدای سال ۹۶ با مدت مشابه سال ۹۷ نشان می‌دهد که حداقل ۵۰ درصد کاهش تولید داشته‌ایم. به گفته وی، زمانی که واردات لوازم‌خانگی ممنوع شد، روز اول هشدار دادم و گفتم تولیدکنندگان ما همکاری و همراهی نخواهند کرد؛ این‌گونه کالا در بازار کم می‌شود و تولیدکنندگان نیز تولید نخواهند کرد. طحان‌پور متذکر می‌شود: در حال حاضر بره‌کشان تولیدکنندگان است. در ابتدا کالا را در انبار نگه داشتند و بعد قیمت‌ها را بالا بردند و توزیع کردند.
آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی با محمد طحان‌پور، رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی است.
***
طی ماه‌های اخیر شاهد گرانی محصولات لوازم‌خانگی بوده‌ایم و در عین حال، موضوعی که باعث گلایه بسیاری از مردم شده، این است که لوازم‌خانگی در بازار نیست. این‌که امروز لوازم‌خانگی در بازار نیست، به دلیل احتکار است یا این‌که تولید کاهش یافته است؟
به نظر من این موضوع به یک تصمیم اشتباه برمی‌گردد. متاسفانه مسوولان تصور می‌کنند که مشاوران آنها خیلی می‌دانند، اما من به این قضیه اعتقادی ندارم. یک زمانی تصمیم گرفته شد جلوی واردات کالا گرفته شود، به این نیت که تولید داخل داریم و تولیدکنندگان داخلی نیز ادعا می‌کردند که اگر جلوی واردات گرفته شود، بازار را پوشش می‌دهند.
من اصلا اعتقادی به این حرف نداشتم، چون می‌دانستم اتفاق خوبی نمی‌افتد. این تذکر را به وزیر صنعت دادم و هم در جلسه‌ای عنوان کردم. من گفتم که زمانی که ما تولید داخل ظرف‌شویی نداریم، چرا جلوی واردات آن را می‌گیرید؟ صدای همه برای بی‌آبی بلند است. زمانی که یک خانم خانه با ۲۷ تا ۳۰ لیتر آب ظرف می‌شورد، برای شستن آن ظرف در ماشین ظرف‌شویی ۹ تا ۱۰ لیتر آب مصرف می‌کند. در رابطه با کولر گازی هم همین‌طور است. ما تولید کولر گازی نداریم. واردات این محصول نیز به بی‌آبی کمک می‌کند.
من از این بابت خوشحال هستم که روز اول هشدار دادم و گفتم تولیدکنندگان با ما همکاری و همراهی نخواهند کرد. این‌گونه کالا در بازار کم می‌شود و تولیدکنندگان نیز تولید نخواهند کرد. این اتفاق هم افتاد.
در حال حاضر بحث کمبود کالاست یا احتکار؟
احتکاری وجود ندارد، بحث کمبود است. در حوزه واردات، یک بخشی از کالاها تمام شده و بخش دیگری از کالاها در گمرک است. الان همه می‌گویند که مغازه‌دارها لوازم‌خانگی را احتکار کرده‌اند، اما من این حرف را رد می‌کنم. چرا مردم نمی‌گویند سایت‌های اینترنتی فروش کالا، لوازم‌خانگی توزیع نمی‌کند؟
دقیقا این سوال نیز در حال حاضر بین مردم مطرح است که چرا سایت‌های فروش اینترنتی کالا از یک زمانی قیمت محصولات را از روی سایت برداشتند و ناموجود زدند و بعد هم با قیمت بالاتر کالا را عرضه می‌کردند.
دقیقا همین‌طور است. مردم باید ببینند سایت‌های فروش کالا ۴ ماه قبل چقدر لوازم‌خانگی می‌فروختند و الان چقدر می‌فروشند. مردم باید ببینند فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای یا تعاونی‌های اداره‌ها و نهادها و سازمان‌ها چرا کالاهای خانگی ندارند؛ احتکار هم نکرده‌اند.
من به صراحت می‌گویم مقایسه ۴ ماهه ابتدای سال ۹۶ با مدت مشابه سال ۹۷ نشان می‌دهد که حداقل ۵۰ درصد کاهش تولید داشته‌ایم. بعضی‌ها به دلیل این‌که منافعی دارند و می‌خواهند آدرس اشتباه به مسوولان بدهند، می‌گویند تقاضا زیاد شده؛ این در حالی است که اصلا یک‌چنین مساله‌ای وجود ندارد. متاسفانه من به صراحت می‌گویم که تولیدکنندگان از این آزمون مردود در آمدند.
در واقع شما معتقدید که تولیدکنندگان از فرصت کاهش واردات استفاده نکردند و بازار را پوشش ندادند؟
دقیقا، تولیدکنندگان می‌توانستند با دولت همکاری کنند و بگویند ما کمبود را پوشش می‌دهیم، اما متاسفانه عکس این موضوع عمل کردند. کسانی که بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم‌خانگی در ایران هستند و ادعا می‌کردند که اگر واردات صورت نگیرد، بازار را پر می‌کنیم، متاسفانه از اول اردیبهشت تا ۱۰ مرداد نزدیک به ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
حالا من یک جایی متهم می‌شوم که از واردات حمایت می‌کنم و نگاه تولیدی ندارد؛ در حالی که این‌گونه نیست. ما معتقدیم که ایرانی باید کالای خوب ایرانی بخرد. من همیشه معتقدم باید واردات وجود دارد که تولید مردم را مغبون نکند و تولید باکیفیت داشته باشد. اگر سامسونگ و ال‌جی در این کشور تولید نداشتند، الان مردم باید لباس‌شویی تولید داخل را ۱۰ میلیون تومان می‌خریدند.
این‌که تولیدکنندگان داخلی نتوانستند تولید کنند و بازار را پوشش دهند، به دلیل نداشتن مواد اولیه بوده است یا این‌که اصلا توان این میزان تولید را ندارند؟
ببینید، یک زمانی شعار می‌دادند ما ارزبری نداریم، اما در حال حاضر همه آنها می‌گویند تولید ما نیاز به ارز دارد. ما باید این‌ها را روی کاغذ بیاوریم و بگوییم چه اتفاقی افتاده که تا اسفند سال گذشته شرکت‌های تولیدکننده سمینار می‌گذاشتند و در سمینار فروش ویژه داشتند و الان این فروش‌های ویژه صفر شده است؟ امروز شرکت‌های تولیدکننده داخل به جایی رسیده‌اند که پول می‌گیرند و یک ماه دیگر کالا را می‌دهند و تخفیف‌های ویژه برداشته شده است. در شرایط کنونی تولیدکنندگان تولید را کم می‌کنند و دیگر نگران چک برگشتی نیستند و سود بالا هم می‌برند.
چه اشکالی داشت که ابتدا نیاز بازار بررسی می‌شد و بعد جلوی واردات گرفته می‌شد؟ این‌که یک‌باره جلوی واردات گرفته شد، این وضعیت اتفاق افتاد و امروز می‌گویند واحدهای صنفی لوازم‌خانگی نمی‌فروشند. مغازه‌داری که می‌‌داند امروز کالای خود را بفروشد، فردا باید با ۳۰، ۴۰ درصد قیمت بالاتر کالا را بخرد، آیا این کار را می‌کند؟ آیا می‌توان کالایی که در مغازه داری، بفروشی و فردا دیگر نتوانی جایگزین کنی، بفروشی؟ امنیت در بازار نیست. چطور تولیدکننده می‌گوید مواد اولیه گران است، اما از آن طرف واحد توزیعی مجبور به فروش باشد؟!
سیاست جدید ارزی می‌تواند به این وضعیت سامان دهد؟
مشکل امروز ما، نقدینگی زیاد در اقتصاد است. دولت برای این موضوع باید چاره بیاندیشد. یک زمانی سود بانکی کاهش پیدا کرد. مردم پولی که در بانک‌ها داشتند را خارج کردند. کاهش سود بانکی در اقتصاد سالم مطلوب است، اما در اقتصاد ناسالم ما نتیجه موثر ندارد. در حال حاضر اقتصاد کشور نگاه بخش خصوصی واقعی می‌خواهد. زمانی دلار ارزان می‌شود که امروز وقتی دلار را ۱۰ هزار تومان خریداری کردید، فردا هم ۱۰ هزار تومان بخرید.
در حال حاضر کدام کارخانه بزرگ ما بخش خصوصی است؟ آیا مخابرات بخش خصوصی است؟ آب بخش خصوصی است؟ فولاد بخش خصوصی است؟ پتروشیمی بخش خصوصی است؟ خب این‌ها قیمت‌ها را بالا می‌برند؛ در حالی که مواد اولیه دست آنهاست و در کنار آن، تولید هم گران می‌شود.
باید با مردم صادق بود. وقتی به مردم می‌گوییم درآمد ارزی دو برابر هزینه‌هایمان است، خیلی خنده‌دار که در کشور بازار سیاه وجود داشته باشد؛ با هیچ عقل و منطقی جور در نمی‌آید. تا زمانی هم که در کشور گروهی غیرپاسخ‌گو وجود دارد، این مشکلات را داریم. سیستم غیرشفاف یعنی فساد و رانت.
متوسط افزایش قیمت لوازم خانگی تا الان چقدر بوده است؟
۳۰ تا ۷۰ درصد.
در مورد وارداتی‌ها یا کل لوازم‌خانگی موجود در کشور؟
همه لوازم‌خانگی. برخی از برندهای داخلی لوازم‌خانگی حدود ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. نباید همه کاسه و کوزه‌ها را گردن کاسب شکست. امسال با توجه به این‌که سال حمایت از کالای ایرانی بود، تولید ما ۵۰ درصد کاهش تولید و ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته است. این چه حمایت از تولید داخلی است؟ از کارخانه‌ای که از دولت وام گرفت و صداوسیما هم پخش کرد، بپرسند که تولید امسالش چند دستگاه ظرف‌شویی بوده است؟ صفر. کارخانه‌های ما کالا را انبار نکردند، بلکه تولید نکردند. در حال حاضر بره‌کشان تولیدکنندگان است. در ابتدا کالا در انبار داشتند. کالا را در انبار نگه داشتند و قیمت‌ها را بالا بردند و بعد توزیع کردند.
در حوزه لوازم‌خانگی بودند واردکنندگانی که کالا را با ارز دولتی بیاورند و با ارز بازار آزاد بفروشند؟
بله، من ندیدم کسی با ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا وارد کرده باشد و با ارز ۴۲۰۰ تومانی فروخته باشد. مشکل ما عدم شفافیت و فرار مالیاتی است.
افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفتوگو با جامعه ایرانی:
اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با جامعه ایرانی تشریح کردند: