چرا عاشق فیلم ترسناک می‌شویم؟

جامعه ایرانی– فیلم‌های ترسناک، خانه‌های متروکه و سایر فعالیت‌های ترسناک برخی را پر جنب‌وجوش می‌کند، درحالی‌که برای برخی این‌طور نیست. اما واقعاً چه فرآیندی در مغز افرادی که عاشق ترس هستند، می‌گذرد؟

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از نشریه تایم، چیزی کمتر از آنچه فکر می‌کنید. محققان در مطالعه‌ای که در نشریه اموشن منتشر شد، دریافتند که افراد پس از تجربه یک ترس داوطلبانه، حال و هوای بهتری داشتند و فعالیت مغزشان به‌طورکلی کاهش یافته بود.

مارجی کر، جامعه‌شناس در دانشگاه پیتسبورگ که روی ترس مطالعه می‌کند، گفت: «به عقیده ما این تجربه دست‌کم از نظر سطح فیزیولوژیکی و عصبی بسیار شبیه به تجربه نشئگی دویدن (بسیاری از دوندگان حالتی از سرخوشی یا نشئگی دویدن (runners high) را تجربه می‌کنند که ناشی از ترشح ماده شیمیایی طبیعی موسم به اندو- کانابینوئید (endocannabinoid) در مغز است که با احساس خوشی و رضایت در فرد همراه است و اغلب ورزشکاران به دلیل ترشح این ماده پس از ورزش روحیه بسیار شادتری دارند) است.»

یعنی زمانی که شما از موقعیت ترسناک –جایی که هرگز یک تهدید واقعی برایتان وجود نداشته- خارج می‌شوید، حس خوب اندورفین‌ها بدن را فرا می‌گیرد. مارجی کر در ادامه افزود: «این فرآیند باعث تجدید انرژی و تمرکز بر بدن می‌شود. شما زمین‌گیر می‌شوید، اما امکان فکر کردن دارید.»

کر و همراهانش برای این مطالعه مستقیماً به منبع ترس رو کردند: خانه وحشت، یک خانه خالی و متروکه در پیتسبورگ. کر به شرکت خانه‌های خالی از سکنه در طرح سازنده این خانه متروک مشاوره داده بود تا ساختار آن به‌گونه‌ای باشد که شرکت‌کنندگان اوج ترس را در آن تجربه کنند. او دریافته بود که این خانه فضای خوبی را برای مطالعه روی ترس و افرادی که باید آن را تجربه می‌کردند، فراهم می‌کند.

محققان در این مطالعه از حضور داوطلبانه ۲۶۲ نفر استفاده کردند. این افراد پرسشنامه‌هایی را درباره شرایط روحی خود پیش از و پس‌ازاین تجربه پر کردند و ۱۰۰ نفر از آن‌ها حس‌گرهایی را روی سر حمل کردند که فعالیت مغزی‌شان را پیش و پس از حضورشان در خانه متروکه ترسناک را ثبت می‌کرد.

پس‌ازاین تجربه، حدود نیمی از این افراد از بهتر شدن حالشان گزارش دادند، درحالی‌که ۳۳ درصد گفتند هیچ تغییری را احساس نکرده‌اند و حال ۱۷ درصدشان بدتر شده بود. ضمن اینکه هیچ تقسیم‌بندی جنسیتی وجود نداشت. اکثر این افراد گفتند که پس از بیرون آمدن از این خانه احساس خوشحالی داشتند، درحالی‌که تعداد اندکی نیز از حس خستگی و اضطراب نسبت به ساعات قبل از ورود به این خانه سخن گفتند.

کر در توضیح این اتفاقات گفت: «پس از تجربه ترس، افراد احساس خوبی دارند. این حس به‌نوعی شبیه به ایده احساس پس از درد است: شما پس از بهبود از درد، احساس بهتری دارید. این مطالعات یافته شگفت‌آور دیگری هم داشت: وقتی افرادی که در طول این تجربه حس‌گرهایی را حمل کرده بودند، فعالیت‌هایی مانند نقاشی کشیدن، شمارش معکوس و مشاهده تصاویر را انجام دادند، پس از بیرون آمدن از خانه متروکه در واقع واکنش‌پذیری عصبی کمتر و فعالیت مغزی کلی کمتری داشتند. کری تأکید کرد این مسئله نشان می‌دهد که «ترسیدن فرآیند تفکر آن‌ها را متوقف می‌کند.»

این مسئله لزوماً بد نیست. فعالیت مغزی کمتری می‌تواند به معنی این باشد که افراد اطلاعات را به شکلی مؤثرتر پردازش می‌کردند یا به بیان ساده‌تر اینکه در یک حالت تسلیم و رضا که شبیه حالت مدیتیشن است، قرار گرفته بودند.

کری در ادامه افزود: «مسلماً همه افراد موقعیت‌های ترسناک را سرگرم‌کننده نمی‌دانند و اصلاً هم مشکلی نیست.»