سوئیفت؛ دریچه فرار ایران از تحریم‌های آمریکا

جامعه ایرانی– ریچارد گلدبرگ،  کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و دستیار سابق حزب جمهوری‌خواه در کنگره طی یادداشتی برای نیویورک پست نوشت: حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در سازمان ملل از دیدار با همتای آمریکایی‌اش، دونالد ترامپ اجتناب کرد. یکی از بزرگ‌ترین دلایل این امر: او و حامیان اروپایی‌اش منتظر هستند که ببینند آیا ترامپ سرویس مالی سوئیفت را مجبور به قطع ارتباط بانک‌های ایرانی در ماه نوامبر خواهد کرد یا خیر.

به گزارش جامعه ایرانی به نقل از نیویورک پست، در ادامه یادداشت گلدبرگ آمده: اگر ترامپ چنین کاری نکند، او مطمئناً هرگز آن دیدار با روحانی را به دست نخواهد آورد. چراکه در این صورت احتمال موفقیت‌آمیز شدن تلاش‌های اروپا برای گریز از تحریم‌های آمریکا بسیار بیشتر می‌شود و علاوه بر اعطای یک اهرم به روحانی، زمان را به نفع او پیش خواهد برد.

استراتژی مشخص در قبال ایران ماه‌ها است توسط حامیان آمریکایی و اروپایی توافق هسته‌ای ایران مخابره شده است. یک هفته پیش از خروج ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام در ماه می، یک اتاق فکر حامی توافق ایران به ریاست یکی از مشاوران سیاسی سابق اوباما گزارشی را منتشر کرد که طی آن توضیح می‌داد اروپا چطور می‌تواند به‌واسطه پردازش پرداخت‌ها به ایران از طریق بانک‌های مرکزی اروپایی، از تحریم‌های آمریکا فرار کند ۱۰ روز پس از خروج ترامپ از برجام، کمیسیون اروپایی اعلام کرد که دقیقاً همین کار را خواهد کرد.

روز ۲۴ سپتامبر (دوم مهر ماه) سران اروپایی اعلام کردند که برنامه‌ریزی‌ها به درستی انجام شده و پرداخت‌ها به ایران نیز می‌تواند از طریقی انجام شود که وابستگی بسیار کمتری به دلار آمریکا داشته باشد. بااین‌حال آن‌ها در محفل خصوصی خود تصدیق کردند که این طرح به‌طور گسترده‌ای به برقرار ماندن ارتباط بانک‌های ایران به سیستم سوئیفت بستگی دارند.

هر یک از بانک‌های ایران یک کد سوئیفت دارند، از جمله بانک مرکزی ایران. تا زمانی که این بانک‌ها به این سیستم متصل بمانند، دریچه فرار از تحریم‌ها همواره باز خواهد بود. در سال ۲۰۱۲ کنگره تصمیم گرفت این دریچه را ببندد و به تمام روسای جمهوری این کشور اختیار داد که اگر این سیستم از قطع روابط با شرکت‌های ایرانی حاضر در لیست سیاه امتناع کند، تحریم‌های مالی را علیه اعضای هیئت‌مدیره سوئیفت اعمال کنند.

در آن دوره پیش از توافق هسته‌ای، تصویب صرف تحریم‌ها در کمیته بانکداری سنا کافی بود تا اتحادیه اروپا را ترغیب کند که دستور قطع روابط با بانک‌های ایران را به سوئیفت مستقر در بروکسل بدهد. تأثیر این اقدام بیشتر از تصورات بود. از دست دادن این دسترسی به همراه تحریم‌های نفتی بانک مرکزی حاکمیت ایران را پای میز مذاکرات آورد. اصلاً زمان کاهش فشارها نیست.

هیچ چیز نمی‌تواند مانع از تعلیق بانک‌ها از سیستم مالی توسط سوئیفت شود. قوانین شرکتی سوئیفت این حق را دارد که عضویت اعضا را به دلیل رفتاری که به‌طورکلی در راستای اصول رفتاری تجارت نیست را تعلیق کند. در مورد ایران، تنها سؤال اینجا است که آیا هیئت‌مدیره سوئیفت –متشکل از نهادهای مالی که از تحریم‌های بانکی آمریکا هراس دارند- باور دارد که ترامپ خواهان اجرایی شدن تحریم‌های ایران است یا خیر.

اما دولت ترامپ در حال انتقال پیام‌های متفاوت است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا اخیراً به سوئیفت هشدار داد که هرگونه ارائه خدمات مالی به بانک‌های ایران پیامدهای سختی خواهد داشت. اما بر اساس گزارش‌های منتشر شده، وزارت خزانه‌داری تمایلی به اعمال فشار حداکثری به هیئت‌مدیره سوئیفت که شامل سیتی گروپ و جی پی مورگان می‌شود، ندارد.

برخی مقامات ارشد سابق از دولت بوش و اوباما به خزانه‌داری توصیه می‌کنند که یک مسیر سازش را در پیش بگیرد که طی آن سوئیفت در ماه نوامبر ارتباط بانک‌های ایرانی را قطع نکند اما در عوض، نظارت خود بر تبادلات تجاری این کشور را افزایش دهد. اما رئیس‌جمهور آمریکا باید بداند که این برنامه دقیقاً چیست: یک نسخه پیراسته از شرایط فعلی و دقیقاً همان چیزی که حامیان برجام می‌خواهند.

ماه گذشته ۱۶ تن از سناتورهای آمریکایی در نامه‌ای به دولت ترامپ خواستار اعمال حداکثری تحریم‌های آمریکا با هدف قرار دادن سوئیفت در صورتی که در ماه نوامبر رابطه بانک‌های ایرانی را قطع نکند، شدند. آن‌ها هرگونه «سازشی» که طی آن بانک‌های ایرانی با سوئیفت مرتبط بمانند را رد می‌کنند. ترامپ هم باید همین کار را انجام دهد، مگر اینکه خواهان سیاست تحریمی ضعیف‌تری نسبت به سلف خود باشد.