ریشه افزایش خشونت در جامعه کجاست؟

جامعه ایرانی – مهرداد نوابخش جامعه شناس گفت: نهادها یا گروه‌های هم آلام همانند رادیو،تلویزیون و… می‌توانند با نشان دادن اتفاقات واقعی و اثرات سوء آن از بروز بیشتر خشم در جامعه جلوگیری به عمل آورند.

افزایش میزان خشونت و نزاع های خیابانی و خانگی در کشور به مثابه یک خطر جدی است که باید مورد توجه مسئولین کشور قرار بگیرد. با توجه به آمار ارائه شده توسط پزشک قانونی کشور طی ۳ ماهه نخست سال ۹۷ استان تهران رتبه نخست در بحث نزاع های خیابانی منجر به جرح قرار دارد، بی شک این آمار باید مسئولین را تکان دهد زیرا بسیاری از این نزاع های خیابانی منجر به جرح و رسیدگی نمی شود و قطعا آمار خشونت ها بیش از این خواهد بود.

نزاع های خیابانی و درگیری‌های لفظی و مشکلات روحی و روانی پس از آن می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد از جمله بیکاری، شرایط مالی نامناسب، بی‌عدالتی در محیط کار، نبود امنیت در جامعه و… .تمامی این دلایل می‌تواند منجر به کاهش آستانه تحمل شود و فرد بهانه‌ای برای نزاع داشته باشد.

دکتر مهرداد نوابخش جامعه‌شناس در گفت‌وگو با جامعه ایرانی ریشه خشونت‌ها نزاع‌های خیابانی بر شمرد و گفت: یکی از نمودهای آسیب‌های اجتماعی پرخاشگری است که منتج به درگیری می‌شود.

پرخاشگری پرخطر از والدین به فرزندان منتقل می‌شود

این جامعه شناس اضافه کرد: در این ارتباط می‌توان چند شاخص را مورد دسته‌بندی قرار داد اولین حوزه‌ خانواده و آموزش‌های رسمی و‌ غیررسمی است که به فرزندان داده می‌شود؛ به طور کلی ویژگی‌های رفتار پرخاشگری پرخطر ابتدا از طریق والدین به فرزندان منتقل می‌شود.

وی تصریح کرد: ریشه خشونت و نزاع های خیابانی از مشکلات اجتماعی و خانوادگی ناشی می‌شود؛ یعنی این اتفاقات بیرونی است که فرد را وادار به واکنش می‌کند.

این کارشناس آسیب‌های اجتماعی گفت: باید به خانواده‌ها آموزش داد تا در هنگام عصبانی شدن کودک، روش‌های مناسبی را در پیش گیرند که در آینده اثرات مثبتی به ارمغان خواهد آورد.

این جامعه شناس گفت: اگر آموزش صحیح در دوران کودکی داشته باشیم، نهایتا فردی تربیت خواهد شد که ممکن است در رفتار اجتماعی تربیت‌پذیری او به گونه‌ای باشد که بتواند با طمانینه و تعادل، آرامش مسائل را حل کند، بتواند صحبت کند و تعامل اجتماعی داشته باشد.

نوابخش ادامه داد: البته هیچ روش قطعی برای دور نگه داشتن افراد از خشم وجود ندارد و همیشه رویداد و یا فردی در اطراف است که موجب خشمگین شدن می‌شود اما با فراگیری برخی روش‌های کنترل خشم از کودکی و یا بزرگسالی می‌توان از ناراحت کردن اطرافیان و حتی صدمه زدن به آن‌ها جلوگیری کرد.

این کارشناس آسیب‌های اجتماعی ضمن انتقاد از ساختار معیوب آموزشی برای کنترل خشم و جلوگیری از بروز خشونت در جامعه، افزود: نباید بار مسئولیت آموزش به کودکان را فقط برعهده خانواده‌ها دانست بلکه آموزش و پرورش هم نقش پررنگی در جلوگیری از بروز خشونت‌های خیابانی به عنوان نمود بارز آسیب‌های اجتماعی دارد.

نوابخش اضافه کرد: وقتی که آموزش پرورش که از ابتدایی‌ترین نهادهاست ساختارهای معیوبی در زمینه آموزش به کودکان دارد، ناکارآمدی و کم کارآمدی بقیه نهادهای مربوط به آموزش جلوگیری از خشونت قابل توجیه خواهد بود.

نقش پررنگ رسانه‌ها در جلوگیری از بروز خشم در جامعه

نوابخش از نقش پررنگ رسانه در آگاه شدن خانواده‌ها در رابطه با رفتارهای احتمالی خشونت زای فرزندان و یا آموزش دادن به نوجوانان در مورد اینکه خشم آنی ممکن است اثرات بدی داشته باشد،سخن به میان آورد وگفت: نهادها یا گروه‌های هم آلام همانند رادیو،تلویزیون و… می‌توانند با نشان دادن اتفاقات واقعی و اثرات سوء آن از بروز بیشتر خشم در جامعه جلوگیری به عمل آورند.

وی افزود: غالبا هر چه آموزش‌های حوزه رسانه‌ای قوی‌تر باشد فرد تمایل بیشتری به مهربانی و صمیمیت پیدا خواهد کرد و به دنبال آن یک ساختار کلی پدیدار می‌شود که نگرش‌های اشتباه فرهنگی، قومی و محلی را متحول خواهد کرد.

این جامعه شناس مطرح کرد: روش‌های متفاوتی در رابطه با نحوه کنترل خشونت وجود دارد. خویشتنداری در هنگام خشم، دور شدن از فرد، قدم زدن و… می‌تواند افراد را تا حد زیادی از خشونت لحظه‌ایی دور نگه دارد.

فقر و بیکاری شاخص مهم بروز خشونت خیابانی است

نوابخش از فقر و بیکاری به عنوان شاخص مهم دیگر در بروز خشونت خیابانی یاد کرد و گفت: بخش قابل توجه دیگری از نزاع ها و خشونت‌های خیابانی به مسائل مادی و فقر برمی گردد؛ وقتی که شخص درآمد کمتری به دست می‌آورد، فشار بر روی او بالا خواهد رفت و زمینه درگیری و خشونت در جامعه به وجود می‌آید. بسیاری دیگر از این موارد موجب شده تا افراد همواره بهانه‌ایی برای نزاع داشته باشند. عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و معنوی شاخص هستند و نمی‌توان به تنهایی آن را عامل این آسیب اجتماعی دانست.

نوابخش در پایان گفت: به طور کلی اقتصاد، خانواده، اجتماع و فرهنگ؛ اصولی هستند که وقتی با هم، هم‌نوایی نداشته باشند به عدم تعادل خواهند رسید که نمود بارز آن افزایش خشونت در جامعه خواهد بود و اینجاست که اختلال در زمینه‌های گوناگون پدیدار می شود.