راهکار کاهش تلفات ناشی از تصادف در جاده‌های ایران

جامعه ایرانی:  براساس آمارهای رسمی سالانه ۱۵ هزار و ۹۰۰ نفر درایران در اثر حوادث ترافیکی جان می‌بازند و ۷۶۸ هزار مصدوم این حوادث نیز به بیمارستان‌ها منتقل می‌شوند. به عبارتی دیگر می‌توان گفت نیم درصد مردم ایران به دلیل حوادث ترافیکی در سال بستری می‌شوند و علاوه بر خسارات اجتماعی بسیار هزینه‌های درمانی فراوانی را نیز به همراه دارد.

در حالی که کارشناسان مهمترین عامل در تصادفات را خطاهای انسانی می‌دانند، برخی معتقدند، ایمنی جاده و البته ایمنی خودرو به راننده کمک می‌کند تا جاده‌های پرخطر را نیز با خسارت جانی و مالی کمتری پشت سر بگذارد. فربد زاوه، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با جامعه ایرانی درباره راهکار تلفات ناشی از تصادفات تاکید می کنید:«راه حل این ماجرا در کلام ساده است. به طوری که با تغییر تکنولوژی و اجرای  استانداردهای روز دنیا می‌توانیم امیدوار باشیم که میزان فوت و جرح ناشی از تصادف کاهش پیدا کند.»

سالانه شمار زیادی تصادف در کشور رخ می‌دهد که شمار زیادی از این تصافات منجر به فوت یا جرح می‌شود؟دلایل این حجم تصادفات در کشور را که از استانداردهای جهانی فراتر است چه می‌دانید؟  ایمنی پایین خودروها در این مورد چقدر دخیل است؟

آمار تصادفات و آمار تلفات را باید از دو منظر نگاه کرد. نخست اینکه ما در کشور با معضل تعدد تصادفات مواجهیم. شاید این موضوع چندان به خودرو مربوط نباشد، چرا که خودرو را هر چقدر هم که امن و مطابق با تکنولوژی های روز دنیا بسازیم باز هم آن کسی که به اتومبیل فرمان می‌دهد راننده است و فرمان اشتباه راننده و یک مشکل فنی در جاده مثل یک چاله یا پیچ غیراستاندارد می‌تواند منجر به تصادف شود. از سوی دیگر شاهد هستیم که خیلی اوقات بی توجهی راننده نیز می‌تواند حوادثی را در پی داشته باشد. خیلی از ما فراوان دیده‌ایم که معمولا به علائم راهنمایی و رانندگی که در جاده‌ها وجود دارد توجه کافی نمی‌شود. به طوری که  مثلا روی تابلویی هشدار داده شده که با سرعت ۳۰  کیلومتر در ساعت حرکت کنند، اغلب رانندگان این عدد را رعایت نمی‌کنند . مستقل از اینکه خودروهای ما ایمنی لازم را دارند یا نه این بی‌توجهی و ناآشنایی به قوانین و فرهنگ ضعیف رانندگی در ایران منجر شده است که آمار تصادف در کشور خیلی زیاد شود.

اما مورد دیگری که باید به آن توجه جدی شود، آمار تلفات ناشی از تصادف است.متأسفانه بسیاری از تصادفات  در کشور منجر به فوت یا جرح می شود. اینجاست که موضوع ناامنی خودروها آزار دهنده می شود. یعنی وقتی که راننده در هنگام رانندگی اشتباهی می‌کند؛ این اشتباه منجر به فوت یا معلولیت او می‌شود. در واقع ناوگان ما در شرایطی است که خیلی اجازه اشتباه به راننده نمی‌دهد و معمولا نخستین اشتباه، آخرین اشتباه خواهد بود. راه حل این ماجرا در کلام ساده است. به طوری که با تغییر تکنولوژی و اجرای  استانداردهای روز دنیا می‌توانیم امیدوار باشیم که میزان فوت و جرح ناشی از تصادف کاهش پیدا کند. اما این موضوع باعث نمی‌شود که میزان تصادفات کاهش پیدا کند.

اگر بخواهیم در برای کاهش تصادفات اقدامی بهبوددهنده انجام دهیم چه باید بکنیم؟

اگر ما بخواهیم در حوزه تصادفات کاری کنیم، باید فرهنگ رانندگی را تغییر دهیم. چندی پیش آمار دیدم که نشان می‌داد سالانه بیش از ۳۶۵ هزار تصادف در کشور ثبت می‌شود و نزدیک به ۱۶ هزار نفر بر اثر تصادفات در دم جان خودشان را از دست می‌دهند. ولی موضوع این است که همان ۳۶۰ هزار عدد بسیار بزرگی است و صرفاً با گذاشتن دوربین در جاده یا قایم شدن پلیس برای جریمه رانندگان و جلوگیری از تخطی آنها از سرعت مجاز مشکل حل نمی‌شود. چرا که مسائل منجر به تصادفات ما صرفاً سرعت نیست  وعمدتاً  به دلیل رعایت نکردن فاصله طولی ، حق تقدم ، رانندگی نکردن بین خطوط، بی توجهی به شرایط جاده و ایمنی خودرو و جاده برمی گردد. از سوی دیگر شاهد ناآگاهی پلیس از تخلفات یا حتی بی توجهی آنها به برخی از تخلفات هستیم. مثلا در خیلی از مواقع ، بسیاری از تخلفات به چشم پلیس نمی آید که از جمله آن می توان به سبقت از راست یا رعایت نکردن فاصله طولی یا  سرعت کمینه  و … اشاره کرد. این موضوع نشان می دهد علاوه بر اینکه مانیازمندی تا به شهروندانمان در خصوص رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی آموزش دهیم به ماموران راهنمایی و رانندگی نیز در مورد انواع تخلفات نیز آموزش دهیم.

راهنمایی و رانندگی اگر قصد دارد تا تعداد تصادفات را کاهش دهد، باید در صدور گواهینامه و فرهنگ رانندگی کار کند و در همین راستا اقداماتی نیز برای افزایش ایمنی خودرو ها صورت گیرد. مخصوصا در خصوص اقلام ارزان قیمت و پرتیراژ که ضریب جرح آنها نسبت به خودروهای گران قیمت بیشتر است. اما واقعیت این است که اگر همین امروز همه خودروها را استاندارد و ایمنی شان را به روز کنیم ، باز هم در کوتاه مدت نمی توانیم آمار فوت و جرح را کاهش دهیم، چراکه حدود ۱۹ میلیون خودرو در ایران تردد می‌کنند که از این ۱۹ میلیون خودرو حدود ۱۷ تا ۱۸ میلیون خودرو ایمنی پایینی دارد، یعنی اگر تصادف کنند ضریب فوت و جرح آنها بالا خواهد بود.به همین دلیل به یک بازه زمانی بیش از ده سال  زمان نیاز داریم تا آمار فوت و جرح را کاهش دهیم. برای این موضوع نیز نیازمندیم تا هرچه سریعتر اقدامات ابتدایی را آغاز کنیم. در هر حال باید صنعت خودروسازی ما با تحول همراه شود چرا که فوت و جرح های ناشی از تصاذفات هزینه های زیادی برای کشور و خانواده اش ایجاد می کند.

درسالهایی که خودرو در کشور تولید شد، شاید بیش از هر چیز ایمنی خودرو ها نادیده گرفته شد. شرکت های معتبر مسیر ایمنی خودروهایشان را چطور پیمودند ؟ آیا امیدی هست که ما نیز در ایران این مسیر را بپیماییم؟

افزایش ایمنی خودرو از لحاظ فنی تعریف مشخصی دارد و کاملا کمی است . معنی آن این است که برای ساخت اتاق ایمن برای خودرو باید از فولاد ضخیم تر و با کیفیت تری استفاده کرد، تعداد ایربگ ها را زیاد کنیم و سیستم های کنترل کننده را افزایش داد، همه اینها به معنای آن است که قیمت تمام شده خودرو افزایش پیدا می‌کند.

امکان ندارد شما موفق شوید تا خودرویی بسازید که پنج ستاره ایمنی اروپا را داشته باشد و قیمت آن ۵ هزار دلار باشد. خودرویی که یورو ۶  داشته باشد، آلایندگی آن در حد استاندارد باشد، حتی پنج ستاره هم ، بلکه سه ستاره ایمنی را نیز گرفته باشد و قیمت آن از ۵ هزار دلار تجاوز نکند، وجود ندارد. پس وقتی سخن از تولید خودروی با کیفیت می شود، معنی آن این است که ما باید خودروهای را تولید کنیم  که گرانتر هستند. این گران تر کردن خودروها به قیمت افزایش ایمنی یک اثر جانبی دارد و آن هم این است که چون قدرت خرید اغلب مردم به چنین ماشینهای نمی رسد، مجبور می شوند تا از خودروهای قدیمی تری استفاده کند و در نتیجه ایمنی کلان نه تنها ممکن است بهبود پیدا نکند که حتی بدتر هم شود. یعنی علیرغم اینکه شما قصد دارید ناوگان جدیدتری را وارد کنید، استفاده مکرر از خودروهای قدیمی‌تر موجب می شود که ایمنی پایین بیاید.

آیا برای عبور از این بحران راهی وجود دارد؟

برای اینکه بتوانیم از لحاظ اقتصادی این هزینه‌ها را برای مردم قابل تحمل کنیم ، باید شرایط مالی خرید خودرو را تغییر دهیم. بین شرایط بانکی کشور و ایمنی خودروها رابطه ساده ای وجود دارد. اگر خودرویی را به جای ۲۰ میلیون تومان با ۴۰ میلیون تومان با کیفیت و ایمنی بهتر تولید کردیم باید بتوانیم با شرایطی که در همه جای دنیا آن را انجام می دهند، خودرو را به دست مشتری برسانیم. به طوری که با اقساط کم بهره طویل المدت و لیزینگ های کم بهره ، این امکان را در اختیار مشتریان قرار می دهیم  که خودرو گرانتر اما با ایمنی و کیفیت بهتر خریداری کنند. اگر به این شیوه شروع به فروش خودرو کنیم این مشکل قدرت خرید کاهش پیدا می کند.